Cuộc gặp gỡ giữa ông Trump và ông Putin tại Alaska đã kết thúc mà không có thỏa thuận chính thức nào về cuộc xung đột Nga – Ukraine, mặc dù cả hai nhà lãnh đạo đều để ngỏ những bước đi tiếp theo. Ông Trump ban đầu hướng đến một lệnh ngừng bắn, nhưng sau đó chuyển sang mục tiêu đạt được một thỏa thuận hòa bình lâu dài, bền vững hơn. Tuy nhiên, Ukraine không tham gia đàm phán, điều này gây khó khăn cho việc đạt được bất kỳ thỏa thuận nào. Mặc dù không có kết quả cụ thể, cuộc gặp được xem là bước khởi đầu cho một quá trình mới, củng cố niềm tin giữa Mỹ và Nga, tạo tiền đề cho các cuộc gặp gỡ tiếp theo.
Thượng Đỉnh Mỹ – Nga kết thúc mà không có thỏa thuận
Ngày 15/08 (theo giờ địa phương) tại Alaska (Mỹ), hai nguyên thủ quốc gia hàng đầu Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gặp nhau gần ba giờ đồng hồ để thảo luận về các giải pháp tìm kiếm hòa bình giữa Nga và Ukraine. Cuộc gặp đã diễn ra cùng với sự tham gia của Ngoại trưởng Marco Rubio và Đặc phái viên Tổng thống Steve Witkoff từ phía Mỹ trong khi ông Putin có sự tham gia của Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và cố vấn đối ngoại của Tổng thống Yuri Ushakov. Tại cuộc họp báo chung sau hội nghị thượng đỉnh, cả hai nhà lãnh đạo mô tả cuộc họp là hiệu quả và đã đạt được tiến bộ trong cuộc đàm phán, nhưng hai bên không đạt được một thỏa thuận cụ thể. Ông Trump nói với các phóng viên rằng còn lại “rất ít” vấn đề cần giải quyết, một số vấn đề không quan trọng, một vấn đề có lẽ là quan trọng nhất, nhưng chúng tôi có cơ hội rất tốt để đạt được điều đó”[1].
Tính biểu tượng của Hội nghị thượng đỉnh
Hội nghị thượng đỉnh là cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ năm 2019 tại Tokyo (Nhật Bản) và là hội nghị thượng đỉnh độc lập đầu tiên giữa hai vị lãnh đạo kể từ cuộc gặp năm 2018 tại Helsinki. Trước hội nghị thượng đỉnh, cả hai nhà lãnh đạo bước ra khỏi máy bay tổng thống và tham gia chụp ảnh cùng nhau trên thảm đỏ trên đường băng tại Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson. Ông Trump đã đợi ông Putin để bắt tay, trong lúc đó, một máy bay ném bom tàng hình B-2 Spirit của Không quân Mỹ và bốn máy bay chiến đấu tàng hình F-35 Lightning II đã trình diễn bay phía trên. Cùng với đó, tại cuộc họp báo sau hội nghị, ông Trump cũng đã để ông Putin phát biểu trước thay vì thông thường là chủ nhà. Nhiều ý kiến cho rằng, hơn cả tôn trọng, ông Trump đang trao cho Putin sự công nhận lại trên trường quốc tế, đưa Nga quay trở lại bàn tròn chính trị toàn cầu sau nhiều nỗ lực của phương Tây nhằm cô lập Nga kể từ năm 2022 [2].
Tổng thống Donald Trump vẫn luôn cam kết trong chiến dịch tranh cử của mình rằng sẽ chấm dứt chiến tranh tại Ukraine trong vòng ngày đầu tiên ông trở lại Nhà Trắng. Dù không phải trong vòng 24 giờ, cuộc gặp trực tiếp với ông Putin để thảo luận về Ukraine là một bước tiến cho thấy nỗ lực hòa giải của chính quyền Trump. Cuộc gặp mặt cho thấy một tín hiệu tích cực rằng các bên có thể đã sẵn sàng cho các cuộc đàm phán để tìm kiếm giải pháp cho cuộc chiến đã kéo dài hơn 3,5 năm.
Bên cạnh đó, cuộc gặp cũng đánh dấu một dấu mốc mới trong quan hệ song phương Mỹ – Nga, đã xấu đi nghiêm trọng kể từ 2022. Tổng thống Putin thừa nhận rằng mối quan hệ Nga – Mỹ đang ở điểm thấp nhất kể từ Chiến tranh lạnh, và cuộc gặp này không chỉ là điểm khởi đầu cho việc giải quyết vấn đề Ukraine mà còn giúp kết nối lại mối quan hệ thực tế và kinh doanh giữa Nga và Mỹ. Ngoài ra, trong phái đoàn Nga tại Alaska lần này, Bộ trưởng Tài chính Nga, ông Anton Siluanov, và Kirill Dmitriev [3], đặc phái viên của ông Putin về đầu tư nước ngoài và hợp tác kinh tế kinh cũng đã tham gia chuyến thăm tới Mỹ, dù không trực tiếp tham gia cuộc đối thoại 3 +3, các vấn đề kinh tế giữa Mỹ và Nga có thể đã được thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh.
Sau khi kết thúc hội nghị và rời căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson, ông Putin cũng đã đến Nghĩa trang Quốc gia Fort Richardson bên ngoài Anchorage để đặt hoa tại mộ của các phi công Liên Xô.
Kết quả có thể dự đoán trước
Sau gần ba giờ gặp nhau, ông Trump và ông Putin rời Alaska mà không công bố bất kỳ thỏa thuận nào hoặc bất kỳ lĩnh vực cụ thể nào mà họ đạt được tiến bộ. Cả hai nhà lãnh đạo đều phát biểu ám chỉ rằng họ đã có những bước tiến, nhưng không cung cấp bất kỳ sự rõ ràng nào về những vấn đề mà họ đã thảo luận hoặc nơi họ tìm thấy sự đồng thuận và cả những vấn đề còn bất đồng.
Trước cuộc gặp mặt, nhiều nghi vấn được đặt ra về một thỏa thuận ngừng bắn và giải pháp hòa bình chấm dứt xung đột Nga – Ukraine. Trước đó, ông Trump nói với ông Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu trong một cuộc điện đàm hôm thứ Tư ngày 13/08 rằng ông sẽ tham gia cuộc gặp với ông Putin với mục tiêu đảm bảo một lệnh ngừng bắn, và cũng tuyên bố với báo chí rằng ông sẽ không hạnh phúc nếu không đạt được một lệnh ngừng bắn. Tuy nhiên, trong khi nội dung cuộc thảo luận với Putin không được chia sẻ, tại cuộc họp báo sau hội nghị, cả hai nhà lãnh đạo đã không hề nhắc đến từ “ngừng bắn”. Sự thay đổi này đã dấy lên những lo ngại rằng liệu Tổng thống Trump đã từ bỏ yêu cầu ngừng bắn và tiến gần đến lập trường của ông Putin. Sau khi rời Alaska, Tổng thống Trump đã đăng trên Truth Social rằng “Tất cả mọi người đã xác định rằng cách tốt nhất để chấm dứt cuộc chiến khủng khiếp giữa Nga và Ukraine là đi thẳng đến một thỏa thuận hòa bình, sẽ chấm dứt chiến tranh, chứ không phải là một thỏa thuận ngừng bắn đơn thuần, vốn thường không giữ vững”. Đây có thể là tầm nhìn mới và nỗ lực của ông Trump về một giải pháp hòa bình dài hạn và bền vững, thay vì một lệnh ngừng bắn tạm thời.
Trên thực tế, Ukraine – bên còn lại của cuộc xung đột, đã không được mời để tham gia đàm phán, trong khi một thỏa thuận ngừng bắn từ hai phía hoặc xa hơn là kết thúc xung đột không thể đạt được nếu thiếu sự hiện diện của bên tham chiến còn lại. Vì vậy, việc không có thỏa thuận chính thức nào được đưa ra là điều dễ hiểu. Hơn nữa, những yêu cầu của Nga và Ukraine vẫn còn cách xa nhau, đặc biệt là về lãnh thổ, việc đi đến một thỏa thuận mang tính lịch sử vẫn cần thời gian để thảo luận, và hơn hết là sự có mặt của Ukraine. Tổng thống Trump cũng nói rằng hướng đi của tiến trình hòa bình cuối cùng phụ thuộc vào Ukraine, “Tôi sẽ thực hiện vài cuộc điện đàm để nói với họ (Tổng thống Ukraine Zelensky và lãnh đạo châu Âu) những gì đã xảy ra [4].
Mặc dù hội nghị thượng đỉnh kết thúc mà không có thỏa thuận chính thức nào về cuộc xung đột Nga – Ukraine, đây không phải là một thất bại, mà là khởi đầu của một quá trình mới xác định quỹ đạo cuộc chiến ở Ukraine. Trong cuộc họp báo sau hội nghị, khi Tổng thống Trump nói về triển vọng về các cuộc gặp tiếp theo, ông Putin đã nói với ông Trump bằng tiếng anh “Lần tới ở Moscow” và ông Trump đã trả lời “Tôi có thể thấy điều đó có thể xảy ra”, cho thấy cuộc gặp đã thành công ở bước đầu, củng cố lại niềm tin giữa Mỹ và Nga, tạo tiền đề cho các cuộc gặp gỡ sau này mà Mỹ có thể đóng vai trò trung gian hòa giải. Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov đã chia sẻ rằng các cuộc đàm phán giữa Tổng thống Putin và Tổng thống Trump cho phép cả hai quốc gia tiếp tục tìm kiếm giải pháp để đạt được một thỏa thuận chính thức.
Vấn đề của Ukraine
Tổng thống Ukraine Zelensky chỉ trích bất kỳ cuộc đàm phán nào diễn ra mà không có Ukraine, nhưng thực tế là trong hội nghị thượng đỉnh Alaska, Ukraine đã bị gạt sang bên lề. Kể cả khi Tổng thống Trump tuyên bố sẽ điện đàm với ông Zelensky để cập nhật về nội dung cuộc gặp với Putin, Ukraine đã bị xếp thứ 2 trong bước tiếp cận từ chính quyền Trump.
Văn phòng ông Zelensky nhấn mạnh rằng “biên giới quốc tế không thể thay đổi bằng vũ lực”, đồng thời phản đối ý tưởng nhượng lại bất kỳ chủ quyền lãnh thổ nào của Ukraine, hiến pháp Ukraine cấm ông hành động như vậy. Trong khi đó, kể từ khi có kế hoạch gặp ông Putin tại Alaska, ông Trump đã nói rằng một thỏa thuận chấm dứt xung đột có thể đòi hỏi một số trao đổi đất đai bị chiếm đóng và cũng đã bày tỏ sự thất vọng đối với lập trường của ông Zelensky. Mặc dù cuộc gặp Trump-Putin không công bố thỏa thuận chính thức nào, Ukraine đã bị bỏ lại ở một vị trí để lấp đầy những gì còn sót lại mà hai nhà lãnh đạo đã thảo luận[6].
Việc lựa chọn tổ chức hội nghị thượng đỉnh tại Alaska có thể không chỉ vì sự phù hợp về địa lý và an ninh, mà mang hàm ý biểu tượng về việc chuyển giao lãnh thổ. Trước năm 1867, Alaska là một phần của Đế quốc Nga, nhưng Sa hoàng Alexander II đã bán vùng lãnh thổ này cho Mỹ với giá 7,2 triệu USD (thời điểm đó). “Alaska là một ví dụ rõ ràng cho thấy ranh giới các quốc gia có thể thay đổi và những vùng lãnh thổ rộng lớn có thể được chuyển quyền sở hữu”, tờ Moskovsky Komsomolets viết [7].
Thực tế, việc loại bỏ Ukraine khỏi vòng đàm phán thực sự đặt ra những lo ngại, không chỉ với Ukraine, mà với bất kỳ quốc gia nào được coi là yếu hơn trong một cuộc xung đột, rằng lợi ích của các nước này bị quyết định bởi những nước lớn hơn. Kể cả khi không có thỏa thuận nào được tạo, đây được coi là hành động đơn phương giữa nước lớn, và các nước nhỏ/yếu hơn cần hết sức cẩn thận nếu không muốn bị rơi vào tình cảnh các nước lớn tự thỏa thuận sau lưng mình. Oleksandr Merezhko, chủ tịch ủy ban đối ngoại tại Quốc hội Ukraine, đã bày tỏ sự nhẹ nhõm ngay khi không có thỏa thuận nào tại Alaska: “tình hình có thể tồi tệ hơn” nếu ông Trump và ông Putin đạt được một thỏa thuận sau lưng Ukraine [8]. Ông nói rằng không thể loại trừ kịch bản rằng “Trump và Putin bắt tay nhau cùng gây áp lực buộc Ukraine đầu hàng”. Fitzpatrick thành viên đảng Cộng Hòa tại Hạ Viện Mỹ cũng bày tỏ “Chủ quyền và tự do của Ukraine không phải là con bài mặc cả; chúng là những nguyên tắc phải được bảo vệ. Không có con đường dẫn đến hòa bình nào là đáng tin cậy nếu không có tiếng nói của họ” [9].
Cuộc xung đột Nga – Ukraine trong thời gian tới
Tính đến nay, cuộc xung đột đã kéo dài hơn 3,5 năm và đã gây ra tổn thất nặng nề cho cả hai bên trên mọi lĩnh vực. Cuộc chiến đã khiến hàng trăm nghìn người thiệt mạng và bị thương bao gồm cả dân thường, và hàng triệu người phải di tản, tị nạn. Nga bị cô lập trên trường quốc tế, các lệnh trừng phạt đã được áp đặt lên nền kinh tế Nga. Ukraine, cũng đã chứng kiến mức giảm 27% GDP do chiến tranh gây ra trong ba năm qua[10].
Hiện tại, cuộc chiến vẫn tiếp diễn. Các quan chức Ukraine cho biết các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Nga đã tấn công nhiều khu vực của Ukraine trong đêm, ngay cả khi hội nghị thượng đỉnh Trump-Putin diễn ra ở Alaska.
Nga và Ukraine vẫn còn cách xa nhau trong các yêu cầu về hòa bình và cần thời gian để hai bên có thể thống nhất được giải pháp cuối cùng. Nhưng hội nghị thượng đỉnh Trump-Putin tại Alaska có thể tạo tiền đề cho các cuộc đàm phán tiếp theo. Và do không có một thỏa thuận ngừng bắn tạm thời nào được thiết lập, giao tranh, xung đột giữa hai phía vẫn tiếp diễn kể cả khi hai bên ngồi vào bàn đàm phán. Chiến tranh chỉ thực sự dừng lại khi hai bên tìm được tiếng nói chung về lợi ích của mình.
Tuy nhiên cũng có những lo ngại về thiện chí giữa hai quốc gia. Samuel Ramani, một thành viên về an ninh quốc tế tại Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia (Anh) cho rằng “Nga không cần vội vàng để kết thúc cuộc xung đột với Ukraine, trong khi đó, Ukraine mới là bên khẩn cấp hơn vì họ không chắc chắn về tình hình lãnh thổ của mình. Ukraine cũng không chắc chắn về tương lai của các nguồn cung cấp vũ khí như Mỹ hay sự sẵn sàng tài trợ của Châu Âu”[11]. Nhà ngoại giao hàng đầu của Liên minh châu Âu EU Kaja Kallas cũng cảnh báo rằng Nga không có ý định chấm dứt cuộc chiến này sớm[12]. Trong khi đó, Ukraine cũng tuyên bố không nhượng bộ.
Các cuộc đàm phán tiếp theo
Các cuộc đàm phán để xác định tương lai của cuộc xung đột Nga – Ukraine là cần thiết và tất yếu. Ngay sau cuộc gặp thượng đỉnh Trump – Putin, Tổng thống Ukraine và Tổng thống Trump đã xác nhận sẽ có cuộc gặp mặt trực tiếp và thảo luận về việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraine vào thứ 2 tuần tới. Tổng thống Trump đã chia sẻ “Con đường dẫn đến hòa bình ở Ukraine không thể được quyết định nếu không có ông ấy”.
Financial Times đưa tin cho biết ông Putin có thể nới lỏng một số chủ quyền lãnh thổ để đổi lây khu vực Donetsk. Tổng thống Vladimir Putin đã yêu cầu Ukraine rút khỏi các khu vực Donetsk và Luhansk như một điều kiện để chấm dứt chiến tranh của Nga, nhưng nói với Tổng thống Trump rằng ông có thể đóng băng phần còn lại của tiền tuyến nếu các yêu cầu cốt lõi của ông được đáp ứng. Ông Putin nói rõ rằng ông không từ bỏ các yêu cầu cốt lõi của mình là “giải quyết các nguyên nhân gốc rễ” của cuộc xung đột trong đó có sự bành trướng về phía đông của NATO. Tuy nhiên, Tổng thống Nga sẵn sàng thỏa hiệp về các vấn đề khác, bao gồm cả lãnh thổ nếu ông hài lòng rằng “nguyên nhân gốc rễ” đã được giải quyết, theo một cựu quan chức cấp cao của Điện Kremlin[13].
Những chủ đề này có thể sẽ được thảo luận vào thứ 2 tới tại Nhà Trắng giữa Trump và Zelensky, việc đàm phán một giải pháp hòa bình rộng lớn hơn mà không dựa trên thỏa thuận ngừng bắn sẽ khó khăn, nhưng với sự bắt đầu từ thứ 6 tại Alaska với Nga và 3 ngày sau là Ukraine cho thấy tín hiệu tích cực về một quy trình có hiệu quả từ nỗ lực trung gian hòa giải của chính quyền Trump, bắt đầu sự tiếp cận riêng lẻ và đàm phán gián tiếp trước khi đặt nền tảng cho một cuộc gặp trực tiếp giữa Nga và Ukraine. Phát biểu với Sean Hannity của Fox News sau cuộc gặp với Putin ở Alaska, ông Trump cũng đã chia sẻ kỳ vọng về một cuộc gặp mặt giữa Putin và Zelensky và ông sẵn sàng tham gia cùng.
Tác giả: Thi Thi
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của Nghiên cứu Chiến lược. Mọi trao đổi học thuật và các vấn đề khác, quý độc giả có thể liên hệ với ban biên tập qua địa chỉ mail: [email protected]
Tài liệu tham khảo
[1] Associated Press News, “Trump says no deal to end the Russia-Ukraine war was made with Putin after high-stakes Alaska talks”, https://apnews.com/live/donald-trump-news-updates-8-15-2025
[2] Dasha Litvinova and Emma Burrows, Summit puts Putin back on the global stage and Trump echoes a Kremlin position, Associated Press News, https://apnews.com/article/russia-ukraine-war-putin-trump-alaska-7f46fb427a771f0965171da867f947f7
[3] Al Jazeera, “Can Putin sway Trump with economic offers in Alaska?”, https://www.aljazeera.com/economy/2025/8/15/can-putin-sway-trump-with-economic-offers-in-alaska
[4] Andrew Thornebrooke, Ryan Morgan, Key Takeaways From Trump–Putin Summit on Ukraine, The Epoch Times, https://www.theepochtimes.com/article/key-takeaways-from-trump-putin-summit-on-ukraine-5901960?ea_src=frontpage&ea_med=section-1
[5] Al Jazeera, “Trump-Putin summit updates: No Ukraine ceasefire after Alaska talks”,
[6] The New York Times, “Live Updates: Trump Backs Plan to Cede Land for Peace in Ukraine”,
[7] Vũ Hoàng, Lý do thượng đỉnh Trump – Putin diễn ra tại căn cứ quân sự ở Alaska, VNExpress,
https://vnexpress.net/ly-do-thuong-dinh-trump-putin-dien-ra-tai-can-cu-quan-su-o-alaska-4927110.html
[8] Constant Méheut, Zelensky will meet Trump Monday in Washington to discuss ‘all the details.’, The New York Times, https://www.nytimes.com/live/2025/08/16/world/trump-putin-meeting-alaska#ukraine-russia-trump-zelensky
[9] Joseph Lord & Nathan Worcester, Lawmakers Split on Party Lines About Trump–Putin Summit, The Epoch Times, https://www.theepochtimes.com/us/lawmakers-split-on-party-lines-about-trump-putin-summit-5902050?ea_src=frontpage&ea_med=section-1
[10] Brigham Tomco, The human cost of Russia’s war against Ukraine, DeseretNews, https://www.deseret.com/politics/2025/08/14/trump-meets-with-putin-over-peace-in-ukraine-as-casualties-approach-15-million/
[11] Al Jazeera, “Russia is ‘in no rush to end this war’: analyst”, https://aje.io/bvdt0n?update=3890842
[12] NBC News, “Trump-Putin summit live updates: Zelenskyy set to visit Trump in Washington on Monday, Putin calls meeting ‘meaningful’”, https://www.nbcnews.com/politics/trump-administration/live-blog/trump-putin-summit-live-updates-ukraines-volodymyr-zelenskyy-visit-tru-rcna225334
[13] Christopher Miller, Amy Mackinnon, Max Seddon and Anne-Sylvaine Chassany, Putin demanded Ukraine cede Donetsk and Luhansk in exchange for freezing rest of front line, Financial Times, https://www.ft.com/content/6b0b4912-9438-4de0-aebe-2a8dd804cbab
