Với vũ khí mới từ phương Tây, Ukraine giờ đây chuyển sang chiến thuật tập kích sâu vào phòng tuyến Nga, bào mòn khả năng tác chiến của đối thủ.
Trong những tháng đầu xung đột, quân đội Ukraine lép vế trước hỏa lực pháo binh Nga, liên tục để mất lãnh thổ và thiệt hại tới 200 binh sĩ mỗi ngày. Nhưng Ukraine gần đây đã thay đổi chiến thuật, khi nắm trong tay những vũ khí mới hiện đại hơn, có tầm bắn xa hơn do phương Tây cung cấp.
Một đòn giáng mạnh vào Nga tuần này là loạt vụ nổ ở căn cứ không quân tại bán đảo Crimea, phá hủy ít nhất 8 máy bay chiến đấu. Nga nói rằng đây là vụ nổ kho đạn do bất cẩn, trong khi một quan chức Ukraine giấu tên cho biết đây là vụ tập kích của đơn vị đặc nhiệm với sự hỗ trợ của du kích địa phương.
Dù cố vấn của Tổng thống Ukraine nói rằng Kiev không liên quan đến loạt vụ nổ, giới phân tích cho rằng chiến thuật đánh vào hậu cứ như vậy phù hợp với tỉnh Kherson ở miền nam Ukraine, nơi Kiev nhiều tuần qua đã theo đuổi kế hoạch tổ chức một cuộc phản công lớn.
Thành phố Kherson, thủ phủ của tỉnh cùng tên, được xem là nơi dễ bị đe dọa hơn các mục tiêu khác, bởi nguồn tiếp tế cho lực lượng Nga ở đô thị này hoàn toàn phụ thuộc vào 4 cây cầu bắc qua sông Dnipro.
Ngày 13/8, Ukraine tuyên bố tấn công câu cầu cuối cùng trong số đó, khiến hàng nghìn binh sĩ Nga có nguy cơ bị cô lập và mất nguồn tiếp tế, theo giới chức tình báo phương Tây.
“Chúng tôi không có đủ nguồn lực để rải đạn pháo trên lãnh thổ này như cách Nga làm. Do đó, chúng tôi cần thay đổi chiến thuật để chiến đấu theo cách khác”, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov nói hồi đầu tháng.
Chiến thuật này dường như đang mang lại kết quả đáng khích lệ. Dù quân đội Ukraine chưa giành lại được những vùng lãnh thổ rộng lớn, họ đã làm chậm đà tiến quân của Nga, đồng thời khắc phục được những tổn thất nặng nề mà họ phải gánh chịu trong những tháng gần đây.
Nỗ lực phản công của Ukraine ở miền nam được coi là bước thay đổi đáng kể so với chiến thuật “chơi sòng phẳng” với lực lượng Nga được áp dụng từ những ngày đầu chiến sự. Sau gần 6 tháng giao tranh, quân đội Ukraine nhận ra rằng họ bị lực lượng Nga áp đảo quá lớn cả về số lượng, vũ khí và đạn dược, buộc họ phải sáng tạo và nhanh nhạy.
“Rõ ràng Ukraine không thể so sánh về quy mô với các đơn vị Nga, trong khi nguồn nhân lực của họ cũng đang dần cạn kiệt. Vì vậy, Ukraine phải rất tỉnh táo trong cách đối phó với quân Nga”, Samuel Bendett, chuyên gia về vũ khí Nga tại Trung tâm Phân tích Hải quân Mỹ, nói.
Ukraine đã đẩy lùi được quân Nga khỏi thủ đô Kiev nhờ sử dụng các đơn vị chiến đấu nhỏ có khả năng thích nghi tốt, tận dụng được triệt để lợi thế sân nhà để tiến hành những cuộc tập kích chớp nhoáng vào những đội hình xe tăng, thiết giáp Nga nối đuôi nhau trên đường.
Tại miền đông, nơi địa hình là những cánh đồng bằng phẳng, rộng lớn, Nga ban đầu có thể tận dụng ưu thế về số lượng và hỏa lực, bào mòn quân đội Ukraine bằng những đợt pháo kích không ngừng nghỉ. Nhưng hiện tại, với các hệ thống pháo tầm xa mới như HIMARS, Ukraine có thể làm chậm bước tiến của quân Nga và chuyển trọng tâm chiến sự tới các khu vực mà họ đánh giá là có lợi thế hơn ở miền nam.
Tại miền nam, đặc biệt là vùng Kherson, Ukraine hy vọng có thể bắt đầu đảo ngược tình thế của cuộc chiến. Sử dụng pháo HIMARS và các vũ khí tầm xa khác, lực lượng Ukraine đã từng bước chặt đứt khả năng tiếp tế cho quân đội của Nga.
Serhii Khlan, cố vấn cho người đứng đầu chính quyền quân sự tỉnh Kherson, nói trên Facebook rằng việc phá hủy cây cầu cuối cùng qua sông Dnipro hôm 13/8 là một phần chiến lược của Ukraine nhằm khiến quân Nga thất bại.
“Họ tất nhiên sẽ tìm cách sửa chữa hoặc tìm kiếm giải pháp thay thế cho các cây cầu bị phá hỏng. Nhưng vấn đề là thời gian, tiền bạc và ngay khi họ tập kết thiết bị để sửa cầu, chúng tôi sẽ phá hủy nó lần nữa”, Khlan nói.
Theo các chỉ huy Ukraine, mục tiêu của chiến thuật này là tạo ra tình thế không thể chống đỡ, khiến Nga phải rút quân qua phía bên kia sông Dnipro khi đối mặt với đợt phản công của Ukraine.
“Quân đội của chúng tôi rất sáng tạo và linh hoạt, trong khi quân Nga khá rập khuôn với việc triển khai các đội hình chiến đấu như thời Liên Xô. Binh sĩ của chúng tôi đã quá hiểu chiến thuật này và đang tận dụng điều đó”, Vitaliy Kim, người đứng đầu chính quyền quân sự ở Mykolaiv, nói.
Tại miền đông Ukraine, nỗ lực chính của Nga là tập trung kiểm soát phần còn lại của tỉnh Donetsk, qua đó hoàn thành mục tiêu “giải phóng Donbass”. Nhiều cuộc giao tranh dữ dội đã nổ ra vài ngày qua xung quanh thị trấn Pisky, tỉnh Donetsk. Bộ Quốc phòng Nga hôm 13/8 tuyên bố thị trấn đã thất thủ.
Trong khi đó, chiến thuật của Ukraine không còn là tập trung lực lượng phòng thủ các thị trấn, thành phố, mà chú trọng thực hiện các cuộc tấn công làm suy yếu khả năng duy trì lực lượng Nga ở tiền tuyến.
“Chúng tôi tìm kiếm những điểm yếu của Nga, xác định những điểm trọng yếu của đối thủ và từng bước bào mòn họ”, Andrii Ryzhenk, cố vấn tại Trung tâm Chiến lược Quốc phòng ở Ukraine, nói.
Giới chức phương Tây cũng ủng hộ chiến thuật mới này. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Reznikov tuần trước cho hay những người đồng cấp Anh và Mỹ đều đưa ra lời khuyên rằng “quân Nga đang sử dụng chiến thuật ‘cối xay thịt’, nếu bạn định chiến đấu với họ bằng chiến thuật tương tự, chúng tôi sẽ không thể giúp”.
Mấu chốt trong nỗ lực của Nga nhằm kiểm soát miền nam Ukraine là phải duy trì tuyến tiếp tế từ bán đảo Crimea, nơi Nga sáp nhập năm 2014. Trước khi phát động chiến dịch ở Ukraine hồi đầu năm nay, Moskva đã đưa hàng nghìn quân tới bán đảo và họ đã chiếm được vùng đất rộng lớn ở Kherson và Zaporizhzhia chỉ trong vài ngày.
Kể từ đó, các tuyến đường sắt từ Crimea đóng vai trò quan trọng cho phép Moskva chuyển vũ khí và thiết bị hạng nặng vào miền nam Ukraine. Tuần trước, Cơ quan Tình báo Quốc phòng Anh cho biết Ukraine đã tập kích một tuyến đường sắt quan trọng từ bán đảo, khiến “tuyến tiếp tế nối từ Crimea tới Kherson khó có thể duy trì hoạt động”.
Cơ quan này cho biết phía Nga có thể tăng tốc sửa chữa tuyến đường sắt, nhưng cuộc tập kích đã cho thấy một lỗ hổng nghiêm trọng của Moskva. Mặt trận phía nam giờ đây bị chia làm hai, ngăn cách bởi dòng sông Dnipro.
Cơ quan tình báo Anh nói rằng ngay cả khi Nga sửa chữa được những cây cầu mà Ukraine đã tấn công, chúng vẫn là mắt xích yếu nhất trong tuyến phòng thủ của Nga ở miền nam. Với những vũ khí tầm xa có độ chính xác cao như HIMARS, mắt xích đó có thể bị chặt đứt bất cứ lúc nào.
Thanh Tâm (Theo NY Times)
Xem thêm tại: VnExpress
