Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ diễn ra vào ngày 5/11/2024. Đây là cuộc đua giữa hai ứng viên chính đại diện cho hai đảng lớn: Donald Trump từ đảng Cộng hòa và Kamala Harris từ đảng Dân chủ (được đề cử sau khi Tổng thống Joe Biden dừng tranh cử vào cuối tháng 7). Để giành chiến thắng, ứng viên cần đạt tối thiểu 270 phiếu đại cử tri trong tổng số 538 phiếu. Cuộc bầu cử năm nay có 7 bang được xem là “bang chiến địa” quan trọng, bao gồm Bắc Carolina, Georgia (mỗi bang 16 phiếu), Pennsylvania (18 phiếu), Wisconsin (10 phiếu), Arizona (11 phiếu), Michigan (15 phiếu) và Nevada (6 phiếu). Người chiến thắng sẽ chính thức nhậm chức vào ngày 20/1/2025. Đáng chú ý, ngoài hình thức bỏ phiếu trực tiếp vào ngày bầu cử chính thức, cử tri cũng có thể tham gia bỏ phiếu sớm hoặc bỏ phiếu qua thư.
Đây là cuộc bầu cử được mong chờ nhất trong 4 năm của nước Mỹ, diễn ra giữa lúc cường quốc hàng đầu thế giới đang chia rẽ nghiêm trọng, và các xung đột toàn cầu leo thang.
Bối cảnh hiện tại của nước Mỹ
Chính trị
Cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 diễn ra trong bối cảnh chính trị Mỹ bị phân cực sâu sắc. Sự chia rẽ giữa hai đảng lớn nhất – Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa – ngày càng căng thẳng, với các vấn đề chính sách từ an ninh quốc gia đến kinh tế và quyền công dân đều được xem xét dưới hai lăng kính khác biệt. Trong những năm gần đây, sự tranh cãi về quản lý di cư, các chính sách y tế, và vấn đề an ninh đã trở thành trọng tâm của nhiều cuộc đối thoại chính trị.
Sự phân cực sâu sắc
Nước Mỹ đang trải qua giai đoạn phân cực chính trị sâu sắc nhất trong nhiều thập kỷ. Sự chia rẽ thể hiện rõ không chỉ giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, mà còn lan rộng trong xã hội Mỹ. Các cuộc thăm dò cho thấy người dân ngày càng có xu hướng sống trong những “bong bóng” thông tin riêng biệt, với những quan điểm và nguồn tin tức khác biệt hoàn toàn.
Theo khảo sát của Pew Research Center đầu năm 2024, nước Mỹ đang trải qua giai đoạn phân cực chính trị sâu sắc nhất trong 50 năm qua, với 65% người dân thừa nhận tình trạng này. Giáo sư Robert Pape của Đại học Chicago chỉ ra một thực tế đáng lo ngại: 42% cử tri Đảng Cộng hòa và 35% cử tri Đảng Dân chủ coi đối phương như “kẻ thù” thay vì đối thủ chính trị.
Những thách thức về thể chế
Niềm tin vào các thể chế dân chủ đang bị thử thách nghiêm trọng. Các cáo buộc về gian lận bầu cử năm 2020, dù không có bằng chứng, vẫn tiếp tục ảnh hưởng đến niềm tin của một bộ phận cử tri. Hệ thống tư pháp cũng đang phải đối mặt với những thách thức chưa từng có khi xử lý các vụ án liên quan đến cựu Tổng thống Trump.
Số liệu từ Gallup (tháng 9/2024) cho thấy chỉ 47% người Mỹ tin tưởng vào tính công bằng của hệ thống bầu cử, giảm mạnh so với mức 72% năm 2016. Trung tâm Brennan về Tư pháp ghi nhận hơn 400 dự luật hạn chế quyền bầu cử đã được đề xuất tại các tiểu bang trong giai đoạn 2023-2024.
Áp lực từ chính sách đối ngoại
Trong bối cảnh quốc tế căng thẳng với cuộc xung đột Nga-Ukraine và tình hình Trung Đông phức tạp, chính sách đối ngoại của Mỹ đang phải cân bằng giữa vai trò lãnh đạo toàn cầu và nhu cầu tập trung vào các vấn đề trong nước.
Chi tiêu quân sự của Mỹ đã tăng 23% trong năm 2024, đạt 886 tỷ USD theo báo cáo của Council on Foreign Relations. Cựu Ngoại trưởng Henry Kissinger từng cảnh báo về thách thức lớn nhất đối với vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ kể từ sau Chiến tranh Lạnh.
Kinh tế
Kinh tế Mỹ đang trải qua giai đoạn khó khăn với mức tăng trưởng suy giảm và những rủi ro tiềm tàng từ chính sách tiền tệ. Sau khi lãi suất tăng cao để kiểm soát lạm phát, Cục Dự trữ Liên bang đã bắt đầu cắt giảm nhẹ vào tháng 9/2024 nhằm giảm bớt áp lực chi phí vay mượn, nhưng vẫn giữ mức lãi suất cao, ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế và tiêu dùng. Dự kiến tăng trưởng GDP của Mỹ sẽ giảm xuống còn 1,7% vào năm 2025 so với mức 2,3% vào năm 2024.
Lạm phát và chính sách tiền tệ
Mặc dù lạm phát đã giảm xuống 3,4% vào tháng 9/2024 (so với đỉnh 9,1% năm 2022), nhưng vẫn là mối quan tâm hàng đầu của cử tri. Khảo sát của Reuters cho thấy 72% người Mỹ vẫn coi giá cả là mối quan tâm hàng đầu trong cuộc bầu cử này. Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đang phải cân nhắc giữa việc kiểm soát lạm phát và duy trì tăng trưởng kinh tế. Lãi suất cao đang tác động đến thị trường bất động sản và khả năng tiếp cận tín dụng của người dân. Chủ tịch Fed Jerome Powell nhấn mạnh sự cần thiết của việc cân bằng giữa kiểm soát lạm phát và duy trì tăng trưởng.
Thị trường lao động
Thị trường lao động Mỹ vẫn thể hiện sức mạnh đáng kể với tỷ lệ thất nghiệp thấp (3,8% trong quý III/2024). Tuy nhiên, sự chênh lệch thu nhập và bất bình đẳng kinh tế vẫn là những vấn đề dai dẳng. Economic Policy Institute chỉ ra rằng 1% người giàu nhất nắm giữ 32,3% tổng tài sản quốc gia. Năm 2024 chứng kiến làn sóng đình công lớn nhất trong 40 năm với hơn 750.000 công nhân tham gia
Nợ công và chi tiêu
Nợ công của Mỹ đã vượt qua mức 33 nghìn tỷ USD (tháng 10/2024), gây lo ngại về tính bền vững tài chính dài hạn. Moody’s Analytics dự báo chi phí trả lãi có thể vượt qua ngân sách quốc phòng vào năm 2025 nếu không có biện pháp kiểm soát hiệu quả. Các cuộc tranh luận về trần nợ và ngân sách liên bang tiếp tục là điểm nóng chính trị.
Xã hội
Di cư và biên giới
Vấn đề nhập cư tiếp tục là một trong những chủ đề nóng nhất của cuộc bầu cử. Số lượng người nhập cư bất hợp pháp qua biên giới phía nam tăng cao kỷ lục đã tạo áp lực lớn lên hệ thống nhập cư và trở thành điểm tranh luận chính giữa hai đảng.
Cục Hải quan và Biên phòng Mỹ (CBP) báo cáo hơn 2,5 triệu lượt người nhập cư bất hợp pháp bị bắt giữ trong năm tài khóa 2024. Khảo sát NPR/Ipsos chỉ ra 67% cử tri coi đây là “khủng hoảng quốc gia”. Cựu Giám đốc ICE Tom Homan nhận định hệ thống nhập cư đang trong tình trạng quá tải chưa từng có.
An toàn công cộng
Tội phạm và bạo lực súng đạn vẫn là những vấn đề gây lo ngại. Các cuộc tranh luận về cải cách cảnh sát và kiểm soát súng tiếp tục chia rẽ dư luận. Số vụ xả súng hàng loạt tăng 28% trong 9 tháng đầu năm 2024 (theo FBI), với 58% người dân ủng hộ thắt chặt kiểm soát súng. Sau phán quyết Dobbs, 14 tiểu bang đã áp đặt các hạn chế nghiêm ngặt về quyền phá thai, trong khi 64% người Mỹ ủng hộ quyền này trong hầu hết trường hợp (theo PRRI).
Các vấn đề văn hóa-xã hội
Các cuộc tranh luận về quyền phá thai, quyền LGBTQ+, giáo dục và chủng tộc tiếp tục là những vấn đề gây tranh cãi. Những thay đổi xã hội nhanh chóng đang tạo ra căng thẳng giữa các nhóm cử tri khác nhau.
Sau phán quyết Dobbs của Tòa án Tối cao, 14 tiểu bang đã cấm hoàn toàn hoặc hạn chế nghiêm ngặt quyền phá thai. Theo PRRI, 64% người Mỹ ủng hộ quyền phá thai hợp pháp trong hầu hết trường hợp. Giáo sư Melissa Murray của Đại học NYU nhận xét: “Cuộc chiến về các giá trị văn hóa-xã hội đang định hình lại bản đồ chính trị Mỹ”.
Những vấn đề trên góp phần tạo ra một bầu không khí xã hội căng thẳng và phân hóa, khi mỗi ứng cử viên đại diện cho một tầm nhìn khác biệt về xã hội Mỹ. Điều này cũng sẽ là yếu tố quyết định lớn cho các cử tri trong việc lựa chọn ứng viên mà họ tin tưởng có khả năng giúp nước Mỹ vượt qua các thách thức hiện tại và xây dựng một tương lai ổn định hơn.
Các yếu tố có khả năng ảnh hướng tới kết quả bầu cử
Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024, các yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội, và chiến lược chiến dịch đang đóng vai trò quyết định. Những yếu tố này không chỉ ảnh hưởng đến cách thức mà cử tri đánh giá các ứng viên, mà còn tác động tới sự phân hóa trong các nhóm cử tri và tỷ lệ đi bầu.
Các yếu tố chính trị và chính sách
Sự phân cực giữa Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa là yếu tố quan trọng nhất định hình cuộc bầu cử năm nay. Trước hết, người dân Mỹ đang ngày càng chia rẽ về các chính sách đối ngoại và đối nội, từ cách ứng phó với xung đột quốc tế, đặc biệt là chiến tranh Nga-Ukraine, đến quan hệ với Trung Quốc. Theo Harris, một chiến lược gắn kết quốc tế mạnh mẽ sẽ giúp bảo vệ vị thế Mỹ. Trump, ngược lại, ủng hộ giảm can thiệp vào các cuộc xung đột nước ngoài và tập trung vào chính sách “Nước Mỹ trước tiên”, nhấn mạnh lợi ích của nước Mỹ và giảm thiểu rủi ro tham gia vào các hiệp định thương mại đa phương.
Bên cạnh đó, các chính sách về nhập cư, y tế và bảo hiểm xã hội cũng đang chia rẽ cử tri. Harris cam kết sẽ bảo vệ các chương trình bảo hiểm xã hội và thúc đẩy cải cách y tế, trong khi Trump hứa hẹn sẽ cắt giảm các quy định và tăng cường kiểm soát nhập cư. Các vấn đề này đặc biệt quan trọng trong những bang có dân số nhập cư đông đảo, như Texas và California, nơi mà chính sách nhập cư có thể thay đổi cán cân ủng hộ giữa hai ứng viên.
Các yếu tố kinh tế
Kinh tế Mỹ vẫn đang trong giai đoạn phục hồi sau đại dịch COVID-19, và nhiều cử tri quan tâm đến vấn đề lạm phát và tình trạng suy giảm kinh tế. Sự khác biệt trong chiến lược kinh tế giữa Harris và Trump có thể ảnh hưởng lớn tới tâm lý cử tri. Chính quyền hiện tại đã bắt đầu giảm lãi suất để kích thích tăng trưởng, song song đó là chính sách đầu tư vào năng lượng sạch nhằm đảm bảo phát triển bền vững. Ngược lại, Trump tập trung vào các ngành sản xuất truyền thống như dầu khí và khuyến khích giảm thuế doanh nghiệp để kích thích sản xuất nội địa.
Ngoài ra, vấn đề thuế và chi phí sinh hoạt cũng ảnh hưởng đến sự lựa chọn của cử tri. Trong bối cảnh giá năng lượng và nhà ở tăng cao, các hộ gia đình ở các bang có chi phí sống cao, như New York và California, đang chịu áp lực lớn. Harris có khả năng được ủng hộ nhờ những chính sách bảo vệ lợi ích người lao động và cải cách thuế nhằm giảm gánh nặng cho tầng lớp trung lưu. Trong khi đó, Trump thu hút các cử tri tầng lớp lao động nhờ lập trường cứng rắn về bảo hộ kinh tế và ưu tiên giảm thuế.
Các yếu tố xã hội
Các yếu tố xã hội cũng đóng vai trò quan trọng trong cuộc bầu cử 2024. Bất bình đẳng thu nhập và tình trạng phân biệt chủng tộc tiếp tục làm gia tăng căng thẳng xã hội. Đặc biệt, phong trào bảo vệ quyền LGBT, kiểm soát súng đạn, và quyền phá thai đã trở thành tâm điểm của cuộc tranh luận. Harris cam kết bảo vệ các quyền này, bao gồm quyền phá thai và quyền lợi LGBT, trong khi Trump đưa ra các chính sách hạn chế quyền phá thai và bảo vệ quyền sở hữu súng.
Mặt khác, các sự kiện bạo lực súng đạn và các cuộc biểu tình đã thúc đẩy nhiều người dân Mỹ đòi hỏi các biện pháp bảo vệ an ninh nghiêm ngặt hơn. Tại các bang như Florida và Texas, nơi các vụ xả súng đang tăng cao, các biện pháp kiểm soát súng và an ninh cộng đồng trở thành một vấn đề quan trọng. Trump thu hút nhóm cử tri bảo thủ bằng cam kết bảo vệ quyền sở hữu súng và tăng cường quyền lực cho cảnh sát, trong khi Harris kêu gọi thắt chặt luật kiểm soát súng nhằm bảo vệ an toàn cho công dân.
Chiến lược chiến dịch và sự ảnh hưởng của truyền thông
Chiến lược vận động tranh cử đóng vai trò quan trọng trong việc xác định sự thành bại của các ứng viên. Các ứng viên sử dụng các phương tiện truyền thông và mạng xã hội để kết nối với cử tri, đặc biệt là nhóm cử tri trẻ tuổi và cử tri độc lập. Harris tập trung vào các thông điệp về bình đẳng và cơ hội, trong khi Trump nhấn mạnh vào việc bảo vệ lợi ích kinh tế và các giá trị bảo thủ.
Ngoài ra, các sự kiện tranh cử và các cuộc thăm dò ý kiến đóng vai trò lớn trong việc định hình dư luận. Theo các cuộc khảo sát mới nhất, tỉ lệ ủng hộ cho Harris và Trump đang rất sát nhau, với sự phân chia rõ rệt giữa các bang dao động và các bang truyền thống. Những bang dao động như Pennsylvania, Michigan, và Arizona đang trở thành tâm điểm của chiến dịch, khi cả hai ứng viên tập trung nguồn lực tại đây để giành lấy lợi thế.
Cuối cùng, sự can thiệp từ bên ngoài và các chiến dịch thông tin sai lệch cũng là một yếu tố rủi ro. Trong các cuộc bầu cử trước, các cuộc tấn công mạng và các thông tin giả từ các tổ chức nước ngoài đã ảnh hưởng đến quyết định của cử tri. Để đối phó, cả hai bên đều tăng cường giám sát và phối hợp với các cơ quan an ninh để bảo đảm tính minh bạch và trung thực của cuộc bầu cử.
Tâm lý cử tri và tình trạng phân hóa
Tâm lý cử tri hiện nay đang bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm lo ngại về tình trạng kinh tế, vấn đề nhập cư, và an ninh xã hội. Cuộc khủng hoảng di cư từ Mỹ Latin đang gây áp lực lớn lên các bang biên giới, và các cử tri tại các khu vực này có xu hướng ủng hộ chính sách nhập cư chặt chẽ hơn của Trump. Ngược lại, các cử tri trẻ tuổi và các cử tri thuộc tầng lớp lao động lại ủng hộ Harris nhờ vào các cam kết cải thiện hệ thống y tế và bảo vệ quyền lợi.
Sự phân hóa này khiến các cử tri tại các bang truyền thống vẫn giữ nguyên quan điểm của họ, trong khi các bang dao động trở thành tâm điểm. Kết quả bầu cử sẽ phụ thuộc phần lớn vào tỷ lệ đi bầu, và các ứng viên đang cố gắng thu hút các cử tri chưa quyết định bằng các chính sách thiết thực nhằm đáp ứng những mong đợi khác nhau của các nhóm cử tri này.
So sánh tương quan 2 ứng cử viên
So sánh về chính sách và tầm nhìn
Chính sách kinh tế
Đối với kinh tế, cả hai ứng cử viên đều thể hiện các quan điểm đối lập. Kamala Harris, đại diện cho Đảng Dân chủ, ủng hộ các chính sách kinh tế mang tính chất thúc đẩy chi tiêu chính phủ để hỗ trợ các tầng lớp trung lưu và thấp hơn, bao gồm việc đầu tư vào năng lượng sạch và hệ thống giáo dục. Harris cam kết tăng lương tối thiểu liên bang và nhấn mạnh sự bình đẳng trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế và giáo dục.
Ngược lại, Donald Trump duy trì một quan điểm kinh tế bảo thủ, tập trung vào giảm thuế và bãi bỏ các quy định nhằm thúc đẩy doanh nghiệp. Ông Trump cam kết sẽ khôi phục nền công nghiệp và giảm chi tiêu liên bang.
Chính sách đối ngoại
Harris chủ trương hợp tác đa phương, coi trọng các liên minh quốc tế, đặc biệt là với các nước phương Tây và châu Á trong các lĩnh vực như biến đổi khí hậu và an ninh mạng.
Ngược lại, Trump ủng hộ chính sách “Nước Mỹ trên hết,” tập trung vào việc giảm cam kết quân sự và tài chính quốc tế, thay vào đó ông muốn đẩy mạnh thương lượng song phương nhằm đạt lợi ích tốt nhất cho Mỹ, đặc biệt là với Trung Quốc và châu Âu.
Các vấn đề xã hội và môi trường
Harris đẩy mạnh chính sách về biến đổi khí hậu với mục tiêu giảm lượng khí thải carbon thông qua các khoản đầu tư vào năng lượng tái tạo và giao thông xanh. Trump, mặt khác, từng rút Mỹ ra khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, và quan điểm về môi trường của ông tiếp tục đối nghịch với các chính sách bảo vệ môi trường nghiêm ngặt, ủng hộ ngành năng lượng truyền thống như khai thác dầu và than.
Sự ủng hộ của cử tri và các bang chiến trường
Tính đến cuối tháng 10/2024, các bang chiến trường như Arizona, Pennsylvania, Georgia, và Wisconsin vẫn thể hiện sự cạnh tranh gay gắt giữa Harris và Trump. Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy Harris có thể có lợi thế nhỏ ở một số bang công nghiệp thuộc Vành đai Rỉ sét (Rust Belt) như Pennsylvania và Michigan, nơi các cử tri quan tâm đến các chính sách hỗ trợ lao động và hạ tầng. Ngược lại, Trump đang dẫn đầu tại các bang miền Nam như Florida và North Carolina nhờ sự ủng hộ từ các cử tri bảo thủ và doanh nhân.
Các cuộc khảo sát toàn quốc cho thấy Harris và Trump đang ở mức ngang nhau về tỷ lệ ủng hộ, với Harris nhỉnh hơn chút ít trong một số kết quả khảo sát gần đây, nhưng sự cách biệt này vẫn chưa đủ để tạo lợi thế rõ rệt. Các cử tri độc lập và cử tri tại các khu vực ngoại ô là nhóm có vai trò quan trọng và có thể quyết định kết quả bầu cử, đặc biệt khi cả hai ứng viên đều chưa đạt được sự ủng hộ tuyệt đối từ nhóm này.
Yếu tố ảnh hưởng khác đến khả năng thắng cử
Vai trò của cử tri trẻ và người da màu
Harris có khả năng thu hút cử tri trẻ và người da màu, các nhóm thường có xu hướng ủng hộ các chính sách tiến bộ về giáo dục và quyền dân sự. Đối với người da màu, các vấn đề như cải cách tư pháp hình sự và bình đẳng xã hội là ưu tiên hàng đầu, điều mà Harris thể hiện cam kết mạnh mẽ hơn Trump.
Ảnh hưởng từ các vụ kiện pháp lý của Trump
Các vụ kiện pháp lý xoay quanh các vấn đề tài chính và tố cáo sai phạm trong quá trình vận động có thể ảnh hưởng tới cử tri độc lập. Mặc dù điều này có thể không làm giảm sự ủng hộ của nhóm cử tri trung thành, nhưng có khả năng gây nghi ngờ và làm giảm sự tin tưởng từ các nhóm cử tri dao động.
Đánh giá khả năng thắng cử của từng ứng viên
Khả năng thắng cử của Kamala Harris
Kamala Harris đang được lợi từ sự thay đổi cơ cấu trong nhóm cử tri, đặc biệt là sự gia tăng cử tri trẻ và cử tri người da màu tại các bang chiến trường. Harris nhận được sự ủng hộ từ nhiều nhóm xã hội có khuynh hướng tiến bộ về các vấn đề như quyền dân sự, bình đẳng giới và chống biến đổi khí hậu. Cụ thể:
Cử tri trẻ
Harris được các cử tri trẻ ủng hộ mạnh nhờ vào các cam kết trong lĩnh vực biến đổi khí hậu và công bằng xã hội, vốn là những ưu tiên hàng đầu của thế hệ Gen Z và Millennials. Trong các cuộc thăm dò gần đây, nhóm này bày tỏ sự quan tâm lớn đối với các vấn đề về giáo dục, tiếp cận y tế, và môi trường, tất cả đều là các điểm nhấn trong chính sách của bà Harris.
Cử tri người da màu
Nhóm cử tri da màu, bao gồm người gốc Phi, gốc Latin và người Mỹ gốc Á, đang tỏ ra ủng hộ Harris. Theo các cuộc khảo sát, cử tri da màu cho rằng chính sách của Harris về quyền lợi xã hội và cải cách tư pháp hình sự sẽ giúp giải quyết các vấn đề họ đang phải đối mặt.
Khả năng thu hút cử tri độc lập
Harris có thể thu hút cử tri độc lập nhờ sự tập trung vào các vấn đề xã hội, và nhóm cử tri này chiếm tỷ lệ đáng kể tại các bang chiến trường như Pennsylvania, Wisconsin, và Michigan. Hơn nữa, các chính sách của bà như tăng lương tối thiểu và cải thiện hệ thống y tế được một số lượng lớn cử tri độc lập ủng hộ.
Tuy nhiên, Harris cũng đang phải đối mặt với thách thức về tỷ lệ chấp thuận thấp đối với chính quyền Dân chủ hiện tại. Việc xử lý lạm phát và những vấn đề kinh tế của chính quyền Biden không đạt kỳ vọng của nhiều cử tri đã khiến nhiều người lo ngại về khả năng tiếp tục điều hành của Harris. Mặt khác, những bang thiên về nông nghiệp và công nghiệp truyền thống đang có xu hướng nghiêng về Trump do lo ngại rằng các chính sách năng lượng xanh của Harris sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến công việc của họ.
Khả năng thắng cử của Donald Trump
Donald Trump hiện đang tận dụng sự ủng hộ mạnh mẽ từ các nhóm cử tri bảo thủ, đặc biệt là tại các bang miền Nam và Vành đai Mặt Trời (Sun Belt). Ông có một số lợi thế quan trọng:
Sự trung thành từ các cử tri bảo thủ
Trump có sự ủng hộ từ nhóm cử tri bảo thủ cốt lõi, đặc biệt là trong các bang miền Nam như Texas, Florida, và North Carolina. Đây là các bang có xu hướng ủng hộ các chính sách giảm thuế và giảm thiểu quy định của Trump, cùng với lập trường phản đối các chính sách về biến đổi khí hậu.
Chính sách kinh tế bảo thủ
Nhiều cử tri cảm thấy chính sách kinh tế của Trump phù hợp hơn trong bối cảnh lạm phát tăng cao. Cụ thể, cam kết của Trump trong việc giảm thuế và nới lỏng quy định hành chính được xem là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Trump đã nhấn mạnh rằng các chính sách của ông sẽ giúp các doanh nghiệp phát triển và duy trì việc làm.
Cử tri da trắng và nông thôn
Trump duy trì sự ủng hộ lớn từ các cử tri nông thôn và người da trắng không có bằng đại học – hai nhóm có ảnh hưởng lớn tại các bang chiến trường. Các cử tri này thường có xu hướng bảo thủ về văn hóa và kinh tế, coi trọng việc bảo vệ quyền sở hữu súng và giữ truyền thống, điều mà Trump thể hiện rõ rệt trong chiến dịch của mình.
Tuy nhiên, Trump cũng đối diện với các rào cản lớn, đặc biệt là các vụ kiện pháp lý. Các cuộc điều tra và các vụ kiện pháp lý liên quan đến tài chính cá nhân và hoạt động tranh cử trước đây của ông có thể ảnh hưởng đến uy tín của ông đối với các cử tri độc lập và cử tri nữ. Mặc dù ông vẫn duy trì sự ủng hộ từ nhóm cử tri trung thành, nhưng các vấn đề pháp lý này vẫn có thể khiến cử tri dao động tại các bang chiến trường như Arizona và Pennsylvania nghi ngờ khả năng điều hành của ông.
Khả năng thành công dựa trên các bang chiến trường
Tại các bang chiến trường như Arizona, Pennsylvania, Wisconsin, và Georgia, Harris và Trump đều có tỷ lệ ủng hộ tương đối cân bằng, với một số cuộc thăm dò cho thấy Harris có chút lợi thế tại Pennsylvania và Michigan. Các bang này sẽ quyết định rất lớn đến kết quả bầu cử năm nay.
Pennsylvania và Michigan
Đây là các bang mà các chính sách hỗ trợ lao động của Harris có thể gây ấn tượng với cử tri thuộc tầng lớp lao động. Tuy nhiên, nếu Trump có thể chuyển dịch tâm lý cử tri về các vấn đề kinh tế, đặc biệt là ở vùng Vành đai Rỉ sét (Rust Belt), ông có thể giành được các bang này.
Arizona và Georgia
Trump hiện có lợi thế ở hai bang này nhờ sự ủng hộ từ các cử tri bảo thủ, nhưng Harris có thể gây bất ngờ nếu bà đạt được tỷ lệ ủng hộ cao từ cử tri người Latin và nhóm cử tri trẻ tại đây. Các bang này sẽ là tâm điểm chiến lược trong những tuần cuối cùng của chiến dịch bầu cử.
Dự đoán về khả năng thắng cử
Cả hai ứng viên đều có những điểm mạnh và điểm yếu riêng, nhưng Harris có chút lợi thế trong việc giành được sự ủng hộ từ các nhóm cử tri thiểu số và nhóm cử tri trẻ. Mặc dù vậy, Trump lại có sự ủng hộ ổn định từ các cử tri bảo thủ và nhóm cử tri trung niên da trắng không có bằng đại học. Các yếu tố kinh tế, đặc biệt là vấn đề lạm phát và giá cả sinh hoạt, có thể là yếu tố quyết định, với lợi thế nghiêng về Trump do ông được xem là có chính sách kinh tế thực tiễn hơn.
Cuối cùng, khả năng thắng cử của từng ứng viên phụ thuộc lớn vào diễn biến tại các bang chiến trường và kết quả của các vụ kiện pháp lý. Harris cần thuyết phục được các cử tri dao động rằng bà có thể duy trì ổn định kinh tế và tiếp tục cải cách xã hội, trong khi Trump sẽ phải củng cố niềm tin của các cử tri về việc khôi phục tăng trưởng kinh tế.
Các kịch bản chiến thắng
Kịch bản chiến thắng của Kamala Harris: Xây dựng chính sách tiến bộ
Nếu Kamala Harris đắc cử, chúng ta có thể kỳ vọng vào một chính quyền thiên về các chính sách xã hội tiến bộ, nhằm mục đích thúc đẩy công bằng xã hội, bình đẳng, và bảo vệ môi trường. Harris có thể tiếp tục hoặc mở rộng một số chính sách mà chính quyền Biden-Harris đã thực hiện, đồng thời tập trung hơn vào các vấn đề được cử tri Dân chủ quan tâm.
Chính sách kinh tế và xã hội
Kamala Harris đã cam kết sẽ tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng và an sinh xã hội, đặc biệt là y tế và giáo dục. Harris sẽ có xu hướng đẩy mạnh chi tiêu chính phủ nhằm cải thiện các dịch vụ công và hỗ trợ các gia đình có thu nhập thấp và trung bình. Một số chính sách nổi bật có thể gồm:
Tăng lương tối thiểu và cải thiện an sinh xã hội: Harris có thể thực hiện cam kết tăng lương tối thiểu liên bang lên 15 USD/giờ và hỗ trợ cải thiện điều kiện làm việc, đồng thời đầu tư mạnh mẽ vào các chương trình an sinh như bảo hiểm y tế công và hưu trí. Mục tiêu là nhằm giảm bớt áp lực tài chính cho các hộ gia đình lao động và gia tăng tính công bằng trong xã hội.
Cải cách giáo dục và tiếp cận giáo dục đại học: Harris có thể thúc đẩy các chương trình nhằm giảm bớt chi phí giáo dục đại học và cải thiện tiếp cận giáo dục cho các cộng đồng thiểu số, có thể bao gồm cả các chương trình hỗ trợ tài chính hoặc giảm nợ sinh viên. Việc này nhằm cải thiện công bằng xã hội, mở rộng cơ hội cho các cử tri trẻ, nhóm đã bày tỏ ủng hộ cho các chính sách này.
Chính sách môi trường
Biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường là các lĩnh vực Harris đặt nhiều ưu tiên. Harris có thể tiếp tục thúc đẩy các cam kết môi trường đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử.
Harris cam kết đầu tư vào năng lượng tái tạo, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, và thúc đẩy chuyển đổi xanh trong các ngành công nghiệp. Chính sách này sẽ đồng hành cùng các nỗ lực quốc tế về biến đổi khí hậu, hướng tới mục tiêu giảm lượng phát thải carbon vào năm 2050. Các khoản đầu tư mạnh vào năng lượng mặt trời, gió, và cải thiện hệ thống giao thông công cộng được kỳ vọng sẽ giúp tạo thêm việc làm xanh và bảo vệ môi trường.
Chính sách đối ngoại
Trên phương diện đối ngoại, Harris nhiều khả năng sẽ quay trở lại với các chính sách đa phương, hợp tác với đồng minh nhằm đối phó với các thách thức chung như biến đổi khí hậu, an ninh mạng, và trật tự quốc tế.
Harris sẽ củng cố mối quan hệ với NATO và EU nhằm đối phó với Nga và các rủi ro an ninh khác. Bà có thể duy trì áp lực lên Trung Quốc về thương mại và các vấn đề nhân quyền nhưng có thể sẽ hợp tác ở một số lĩnh vực liên quan đến môi trường và y tế toàn cầu.
Kịch bản chiến thắng của Donald Trump: Phục hồi chính sách bảo thủ và “Nước Mỹ trên hết”
Nếu Donald Trump đắc cử, chính sách của ông có thể trở lại với phong cách chủ nghĩa dân tộc kinh tế, thúc đẩy các giá trị bảo thủ và giảm cam kết quốc tế. Ông có thể tiếp tục các chính sách kinh tế bảo thủ, giảm thuế và rút lui khỏi các liên minh quốc tế không phục vụ lợi ích trực tiếp của Mỹ.
Chính sách kinh tế
Trump cam kết tập trung vào các chính sách tạo việc làm, khôi phục ngành sản xuất và giảm các quy định hạn chế doanh nghiệp. Các mục tiêu lớn của ông gồm:
i) Giảm thuế và nới lỏng quy định: Trump có thể thúc đẩy các chính sách giảm thuế, tập trung vào doanh nghiệp và tầng lớp thượng lưu nhằm khuyến khích đầu tư và tạo việc làm. Việc giảm thuế doanh nghiệp sẽ được thực hiện nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và cải thiện khả năng cạnh tranh toàn cầu.
ii) Cắt giảm chi tiêu chính phủ: Trump có xu hướng giảm chi tiêu liên bang, đặc biệt trong các lĩnh vực mà ông coi là không thiết yếu. Ông có thể cắt giảm tài trợ cho các chương trình liên quan đến bảo vệ môi trường hoặc các chương trình xã hội nhằm tăng cường ngân sách quốc phòng và an ninh nội địa.
Chính sách di cư và an ninh biên giới
Trump có lập trường cứng rắn về vấn đề nhập cư và an ninh biên giới, điều mà ông có thể tiếp tục nếu đắc cử. Trump có thể thúc đẩy xây dựng tiếp các rào chắn biên giới và tăng cường lực lượng thực thi pháp luật nhằm ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp. Ông cũng có thể thay đổi các chính sách về quyền công dân và tị nạn nhằm giảm bớt dòng người nhập cư.
Chính sách đối ngoại
Trump nhiều khả năng sẽ quay lại với khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết”, tập trung vào lợi ích quốc gia và giảm cam kết quốc tế không cần thiết. Ông sẽ tiếp tục chính sách cứng rắn đối với Trung Quốc về thương mại và có thể giảm cam kết với các đồng minh tại châu Âu, khuyến khích các quốc gia này tự bảo vệ an ninh của mình. Đối với Nga, ông có thể tìm kiếm một số thỏa thuận song phương nhằm giảm căng thẳng, đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng.
Cả hai kịch bản đều có ảnh hưởng sâu rộng đến các chính sách quốc nội và quốc tế, và kết quả bầu cử sẽ quyết định con đường phát triển của Mỹ trong giai đoạn tới.
Tác giả: Phương Nam
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của Nghiên cứu Chiến lược. Mọi trao đổi học thuật và các vấn đề khác, quý độc giả có thể liên hệ với ban biên tập qua địa chỉ mail: [email protected]
Tài liệu tham khảo
1. 2024 Presidential Election Interactive Map: 270toWin, https://www.270towin.com/. Accessed 30 October 2024.
2. Anheier, Helmut K., and Edward Knudsen. “US presidential election 2024: What’s at stake for the world?” Hertie School, 18 October 2024, https://www.hertie-school.org/en/news/research/detail/content/us-presidential-election-2024-whats-at-stake-for-the-world. Accessed 30 October 2024.
3. “‘At this very spot’ – Harris evokes Capitol riot; Trump asks ‘Are you better off?’” Reuters, October 2024, https://www.reuters.com/world/us/elections/us-election-live-updates-harris-speech-remind-voters-jan-6-capitol-attack-2024-10-29/.
4. Basu, Sayak. “Explained | How the US Presidential election works; how votes are counted.” Deccan Herald, October 2024, https://www.deccanherald.com/world/explained-how-the-us-presidential-election-works-how-votes-are-counted-3253097.
5. EJ Ward. “US Election 2024: Final week sees high tensions, cybersecurity threats and concerns over political violence.” LBC, 29 October 2024, https://www.lbc.co.uk/news/us-election-2024-final-week-sees-high-tensions/.
6. Graham, David A. “The 2024 Presidential Race: A Cheat Sheet.” The Atlantic, 26 August 2024, https://www.theatlantic.com/ideas/archive/2024/08/tracking-democrat-republican-presidential-candidates-2024-election/673118/. Accessed 30 October 2024.
7. Hassenstab, Nicole, et al. “Policy Analysis: 2024 US Presidential Election.” American University, 11 October 2024, https://www.american.edu/sis/news/policy-analysis-2024-us-presidential-election.cfm. Accessed 30 October 2024.
8. Hoàng Hà. “Bầu cử tổng thống Mỹ 2024: Kết quả cuối cùng do ai quyết định? Cần bao nhiêu phiếu để thắng? Đ ại cử tri là ai? Tại sao lại có bang chiến địa?” baoquocte.vn, 27 October 2024, https://baoquocte.vn/bau-cu-tong-thong-my-2024-ket-qua-cuoi-cung-do-ai-quyet-dinh-can-bao-nhieu-phieu-de-thang-dai-cu-tri-la-ai-tai-sao-lai-co-bang-chien-dia-291625.html. Accessed 30 October 2024.
9. Holyoke, Gregory, et al. “Trump vs Harris: Who’s leading in the US presidential election polls?” Euronews.com, 23 October 2024, https://www.euronews.com/2024/10/23/trump-vs-harris-who-leads-in-the-us-presidential-election-polls. Accessed 30 October 2024.
10. Jose Rafael Aquino. “US Election 2024: What Traders Need to Know.” Techopedia, 28 October 2024, https://www.techopedia.com/us-election-2024-what-traders-need-to-know.
11. Joshi, Jitendra. “US election 2024: The seven battleground states that will decide whether Harris or Trump wins.” Evening Standard, October 2024, https://www.msn.com/en-gb/news/world/us-election-2024-the-seven-battleground-states-that-will-decide-whether-harris-or-trump-wins/ar-AA1sIuLo?ocid=BingNewsVerp.
12. Matthews, Alex Leeds. “Election 2024: Campaign news, presidential polls and results.” CNN, https://edition.cnn.com/election/2024. Accessed 30 October 2024.
13. Peek, Liz. “Momentum shifts against Kamala Harris just days before election and here’s why.” FOX News, October 2024, https://www.msn.com/en-us/news/politics/momentum-shifts-against-kamala-harris-just-days-before-election-and-here-s-why/ar-AA1t7lfp?ocid=BingNewsVerp&cvid=7ecb64525d5545cc865c42ce65f8492b&ei=52.
14. Ramirez, Ricardo. “Kamala Harris vs. Donald Trump: Latest Polls in 2024 Presidential Election.” The New York Times, https://www.nytimes.com/interactive/2024/us/elections/polls-president.html. Accessed 30 October 2024.
15. Roeder, Oliver. “A week until the US election: Here’s what you should know.” Financial Review, October 2024, https://www.afr.com/world/north-america/one-week-until-the-us-election-here-s-what-to-know-20241030-p5kmge.
16. Roxas, Joy. “US election polls tracker 2024: Who is ahead – Harris or Trump?” BBC, 23 October 2024, https://www.bbc.com/news/articles/cj4x71znwxdo. Accessed 30 October 2024.
17. “2024 National: Trump vs. Harris.” RealClearPolling, https://www.realclearpolling.com/polls/president/general/2024/trump-vs-harris. Accessed 30 October 2024.
18. “2024 Presidential Election Forecast Maps – 270toWin.” 2024 Presidential Election Interactive Map, https://www.270towin.com/2024-election-forecast-predictions/. Accessed 30 October 2024.
19. “2024 US Elections.” Moody’s, https://www.moodys.com/web/en/us/2024-us-elections.html. Accessed 30 October 2024.
20. “2. Issues and the 2024 election.” Pew Research Center, 9 September 2024, https://www.pewresearch.org/politics/2024/09/09/issues-and-the-2024-election/. Accessed 30 October 2024.
21. “US 2024 Election: Implications for the Global Economy.” Euromonitor International, 23 September 2024, https://www.euromonitor.com/article/us-2024-election-implications-for-the-global-economy. Accessed 30 October 2024.
22. “US Election 2024 Live Updates: ‘60% of Indian-Americans intend to cast their ballot for Harris,’ says expert.” mint, October 2024, https://www.livemint.com/news/us-news/us-presidential-election-2024-live-updates-donald-trump-kamala-harris-november-voting-news-world-politics-campaign-rally-11730076919138-page-937.html.
23. “US Elections 2024: ‘Imbalance’ in TV coverage of Donald Trump, Kamala Harris, says report.” Live Mint, October 2024, https://www.msn.com/en-in/news/other/us-presidential-election-2024-imbalance-in-coverage-of-donald-trump-kamala-harris-says-report/ar-AA1tadvz?ocid=BingNewsVerp.
24. “Who Is Favored To Win The 2024 Presidential Election?” FiveThirtyEight Interactives, 16 October 2024, https://projects.fivethirtyeight.com/2024-election-forecast/. Accessed 30 October 2024.
25. “Who’s Running for President in 2024?” The New York Times, October 2024, https://www.nytimes.com/interactive/2023/us/politics/presidential-candidates-2024.html.
