Tóm tắt:
Hiện nay, Châu Á đang đối mặt với nhiều vấn đề an ninh phức tạp, bao gồm an ninh truyền thống và an ninh phi truyền thống. Dưới áp lực và thách thức từ cuộc chiến thương mại, chiến tranh thuế quan và các yếu tố bên ngoài do Mỹ phát động, việc xây dựng một mô hình an ninh châu Á trở nên vô cùng quan trọng. Mô hình này lấy ý tưởng an ninh xây dựng và chia sẻ chung làm cốt lõi, nhấn mạnh việc thúc đẩy hợp tác an ninh cơ chế khu vực thông qua đối thoại và tham vấn, với mong muốn phá vỡ các rào cản an ninh, hướng tới yêu cầu an ninh chung, toàn diện, hợp tác và bền vững. Về nội dung lý thuyết, mô hình an ninh châu Á kết hợp các yếu tố an ninh truyền thống và phi truyền thống, kêu gọi các quốc gia châu Á tham gia bình đẳng và cùng nhau gánh vác trách nhiệm trong các vấn đề an ninh. Về con đường thực tiễn, mô hình này đề xuất tăng cường cơ chế đối thoại và tham vấn để tạo sự đồng thuận về nhận thức an ninh, mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực an ninh phi truyền thống nhằm đối phó với các mối đe dọa mới, đồng thời kiên định con đường phát triển tự chủ, duy trì một trật tự an ninh khu vực có tổ chức và hiệu quả, có khả năng chống lại các sự can thiệp từ bên ngoài. Việc thực hiện mô hình an ninh châu Á có thể thúc đẩy sự đoàn kết và hợp tác của các quốc gia trong khu vực, cùng nhau đối phó với các khó khăn bên ngoài, bảo vệ hòa bình và ổn định khu vực.
Những thách thức đối với mô hình an ninh châu Á: Nhiều thử thách trong bối cảnh tình hình phức tạp
Mô hình an ninh châu Á đang đối mặt với hàng loạt thách thức, trong đó sự va chạm giữa các nền văn hóa chính trị và nhu cầu an ninh khác biệt khiến việc xây dựng đồng thuận gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến hiệu quả phối hợp trong hợp tác an ninh khu vực. Các vấn đề an ninh phi truyền thống không ngừng lan rộng và gia tăng, chẳng hạn như khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, với tính chất xuyên biên giới, bất ngờ và phức tạp, gây áp lực lớn cho mô hình an ninh châu Á. Các thế lực bên ngoài can thiệp bằng những toan tính địa – chính trị, sử dụng các phương thức chính trị, kinh tế, quân sự để làm rối loạn trật tự an ninh khu vực, khiến cục diện an ninh châu Á trở nên bất ổn và khó lường. Trước những thách thức đó, các quốc gia châu Á cần tăng cường giao lưu và trao đổi trên cơ sở tôn trọng sự khác biệt, giữ vững nhịp độ chiến lược, chống lại sự can thiệp từ bên ngoài, và khám phá các cơ chế hợp tác an ninh phù hợp với thực tiễn khu vực.
Bài toán đồng thuận trong sự đa dạng: Va chạm giữa các nền văn hóa chính trị và nhu cầu an ninh khác biệt
Khu vực châu Á có số lượng quốc gia đông đảo và nền văn hóa chính trị đa dạng rõ rệt. Mỗi quốc gia đều có quá trình phát triển lịch sử, tập quán văn hóa và hệ giá trị riêng, từ đó hình thành các mô hình văn hóa chính trị khác nhau. Các quốc gia Đông Á chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn hóa Nho giáo, coi trọng tập thể, trật tự và sự ổn định hài hòa, vì vậy trong tư duy an ninh thường thiên về hợp tác và tham vấn để duy trì hòa bình khu vực. Trong khi đó, các quốc gia Nam Á và Trung Á lại chịu ảnh hưởng sâu đậm của văn hóa tôn giáo, khiến nhu cầu an ninh thường gắn liền với tín ngưỡng và bản sắc dân tộc. Chính sự đa dạng văn hóa này khiến các quốc gia có cách hiểu và cách xử lý vấn đề an ninh khác nhau, khó đạt được đồng thuận về tư duy, giá trị và quan niệm an ninh. Sự khác biệt đó khiến các quốc gia khó phối hợp trong lựa chọn và hành động an ninh, làm tăng rào cản cho hợp tác an ninh.
Nhu cầu an ninh đa dạng cũng là một thách thức lớn trong việc xây dựng mô hình an ninh châu Á. Do sự khác biệt về trình độ phát triển kinh tế, vị thế địa – chính trị và môi trường an ninh, mỗi quốc gia lại có nhu cầu an ninh khác nhau. Một số cường quốc, xuất phát từ lợi ích địa – chính trị và sự phát triển quốc gia, có xu hướng đề cao vai trò chủ đạo và lợi ích riêng trong hợp tác an ninh. Trong khi đó, các quốc gia vừa và nhỏ lại chú trọng nhiều hơn đến an ninh chủ quyền, phát triển kinh tế và ổn định xã hội, thường chọn phe trong cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc để bảo vệ mình. Hiện nay, vấn đề an ninh phi truyền thống ở châu Á ngày càng nổi lên, mỗi quốc gia lại có nhu cầu ưu tiên khác nhau: có nước lo về khủng bố, có nước lo về an ninh mạng, có nước quan tâm đến biến đổi khí hậu… Chính sự va chạm giữa các nhu cầu khác nhau này khiến các quốc gia khó tìm được điểm cân bằng lợi ích chung và khó đưa ra ý tưởng hoặc phương án hợp tác an ninh thống nhất.
Tóm lại, bài toán đồng thuận do sự đa dạng thể hiện ở sự va chạm giữa văn hóa chính trị và nhu cầu an ninh, điều này không chỉ cản trở sự phối hợp trong hợp tác an ninh giữa các quốc gia châu Á mà còn làm giảm hiệu quả xử lý các vấn đề an ninh chung. Làm thế nào để vượt qua nút thắt này trong bối cảnh tình hình an ninh khu vực phức tạp là nhiệm vụ cấp thiết của mô hình an ninh châu Á. Điều đó đòi hỏi các quốc gia cần tăng cường giao lưu, nâng cao hiểu biết và lòng tin, cùng nhau tìm kiếm mô hình và cơ chế hợp tác an ninh phù hợp với thực tế khu vực, từ đó thúc đẩy sự hoàn thiện của mô hình an ninh châu Á.
Áp lực gia tăng từ các mối đe dọa mới: Thách thức an ninh phi truyền thống tiếp tục lan rộng và sâu sắc
Sự lan rộng và gia tăng của các vấn đề an ninh phi truyền thống thể hiện ở việc phạm vi ảnh hưởng ngày càng mở rộng. Vấn đề nổi bật nhất ở châu Á hiện nay là khủng bố, hoạt động của các tổ chức khủng bố đã vượt qua ranh giới quốc gia. Chúng lợi dụng tình hình địa – chính trị phức tạp và sự khác biệt trong quản trị xã hội để thiết lập các điểm tấn công tại nhiều nước châu Á. Chẳng hạn, tổ chức cực đoan “Nhà nước Hồi giáo” tuy hoạt động chủ yếu ở Trung Đông nhưng ảnh hưởng của nó đã lan đến nhiều nước châu Á. Tội phạm xuyên quốc gia cũng là một thách thức nghiêm trọng: buôn bán ma túy, buôn người, tội phạm mạng… đều gây tổn hại đến trật tự xã hội và đe dọa phát triển kinh tế, xã hội của các quốc gia.
Điều khiến các vấn đề an ninh phi truyền thống trở nên nguy hiểm chính là tính chất phức tạp của chúng. Những vấn đề này thường có đặc điểm xuyên quốc gia, đột ngột và không chắc chắn, có nguyên nhân từ nhiều yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa. Chẳng hạn, rủi ro từ biến đổi khí hậu gây ra thiên tai như lũ lụt, hạn hán, bão lớn kéo theo tổn thất kinh tế; còn có các vấn đề như thiếu tài nguyên, suy thoái môi trường, đất đai nhiễm mặn, di cư dân cư… Nguyên nhân của biến đổi khí hậu lại liên quan chặt chẽ đến cơ cấu năng lượng và mô hình phát triển toàn cầu, nên đòi hỏi sự hợp tác quốc tế để giải quyết. Các thách thức này còn có quan hệ tương hỗ: khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia cấu kết với nhau, sử dụng công nghệ mạng để thực hiện hành vi phi pháp, gây rối xã hội và khủng hoảng chính trị. Điều này khiến các quốc gia châu Á khó đưa ra giải pháp hiệu quả, trong khi năng lực, lợi ích an ninh và trình độ phát triển giữa các nước lại khác nhau, khiến việc phối hợp hành động trở nên khó khăn hơn. Những áp lực do các mối đe dọa mới gây ra đang đặt ra thách thức nghiêm trọng cho việc xây dựng mô hình an ninh châu Á. Các quốc gia cần đẩy mạnh phối hợp, chia sẻ kinh nghiệm, đưa ra đối sách hiệu quả để thúc đẩy mô hình an ninh khu vực ngày càng hoàn thiện.
Khó khăn do sự can thiệp từ bên ngoài: Địa – chính trị ảnh hưởng đến quá trình tái cấu trúc trật tự an ninh khu vực
Khu vực châu Á, do vị trí địa – chính trị quan trọng và nguồn tài nguyên chiến lược phong phú, đã trở thành trung tâm cạnh tranh của các cường quốc. Các quốc gia ngoài khu vực, vì lợi ích chiến lược của mình, tích cực can thiệp vào công việc nội bộ của châu Á bằng các biện pháp chính trị, kinh tế và quân sự. Chẳng hạn, Mỹ và một số nước ngoài khu vực thúc đẩy “Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”, mở rộng liên minh quân sự, tăng cường tập trận và triển khai lực lượng để duy trì ưu thế quân sự và vai trò lãnh đạo chiến lược ở châu Á. Những hành động can thiệp này khiến căng thẳng khu vực gia tăng, làm rối loạn cơ chế cân bằng an ninh giữa các quốc gia. Ví dụ, Philippines vừa muốn duy trì quan hệ hữu hảo với Trung Quốc để thu hút lợi ích kinh tế, vừa bị Mỹ và các nước ngoài khu vực lôi kéo, liên tục khiêu khích trên vấn đề Biển Đông, khiến cục diện an ninh khu vực trở nên khó lường. Các biện pháp can thiệp kinh tế như chủ nghĩa bảo hộ thương mại, trừng phạt kinh tế… cũng ảnh hưởng đến ổn định xã hội và phá hoại trật tự kinh tế khu vực, từ đó gây tổn hại đến an ninh khu vực.
Cạnh tranh địa – chính trị cũng ảnh hưởng đến quá trình tái cấu trúc trật tự an ninh khu vực. Các nước châu Á đều mong muốn xây dựng cơ chế hợp tác và trật tự an ninh phù hợp với tình hình khu vực, nhằm đạt được hòa bình và ổn định, nhưng sự can thiệp của các nước ngoài khu vực khiến tiến trình này gặp nhiều biến số. Sự can thiệp làm gián đoạn hoạt động của các cơ chế hợp tác an ninh, khiến lập trường và hành động của các nước bị ảnh hưởng, khó đạt được ý chí và hành động thống nhất. Một số cơ chế an ninh đa phương tại châu Á cũng bị chia rẽ về nội dung nghị sự do sự can thiệp từ bên ngoài, khiến quá trình hợp tác gặp trở ngại. Các cường quốc ngoài khu vực còn muốn tái định hình trật tự an ninh châu Á theo lợi ích và mong muốn của mình, điều này đi ngược lại nguyện vọng tự chủ và thực tiễn khu vực, có thể gây ra các mâu thuẫn và khủng hoảng mới.
Sự can thiệp từ bên ngoài đang đẩy châu Á vào thế khó trong việc duy trì ổn định, đặc biệt là những toan tính địa – chính trị đang ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình xây dựng lại trật tự an ninh khu vực, gây ra những thách thức nghiêm trọng đối với mô hình an ninh châu Á. Trước bối cảnh quốc tế phức tạp, các quốc gia châu Á cần giữ vững bản lĩnh chiến lược, tăng cường đoàn kết và hợp tác để cùng nhau ứng phó với các thách thức từ bên ngoài, thúc đẩy mô hình an ninh châu Á phát triển theo hướng công bằng, hợp lý và hiệu quả hơn.
Con đường thực tiễn của mô hình an ninh châu Á: Gợi mở cho quản trị toàn cầu
Việc khám phá con đường thực tiễn của mô hình an ninh châu Á đã mang lại những gợi mở quan trọng cho quản trị toàn cầu. Trước vấn đề đạt được đồng thuận, các quốc gia châu Á tăng cường đối thoại và tham vấn, lấy các diễn đàn như Diễn đàn Khu vực ASEAN làm nền tảng để tăng cường lòng tin, tích lũy đồng thuận trong lĩnh vực an ninh, tìm kiếm điểm chung về lợi ích. Đối mặt với các vấn đề an ninh phi truyền thống, các nước châu Á mở rộng hợp tác, tăng cường chia sẻ thông tin tình báo và nâng cao năng lực ứng phó. Các quốc gia châu Á tuân thủ quan điểm phát triển độc lập, thông qua nâng cấp ngành công nghiệp, hợp tác kinh tế khu vực để tăng cường năng lực nội tại, chống lại sự can thiệp từ bên ngoài, từ đó xây dựng trật tự an ninh khu vực công bằng và hợp lý. Những thực tiễn này không chỉ duy trì tình hình hòa bình ổn định tại khu vực châu Á mà còn tích lũy kinh nghiệm quý báu cho quản trị an ninh phi truyền thống toàn cầu, thể hiện ý nghĩa quan trọng của hợp tác đa phương, chia sẻ thông tin tình báo và xây dựng năng lực, thúc đẩy sự hoàn thiện và tiến bộ của trật tự an ninh toàn cầu.
Đối mặt với khó khăn trong việc đạt được đồng thuận: Tăng cường đối thoại và tham vấn, tập hợp đồng thuận về an ninh
Châu Á có số lượng quốc gia đông đảo, với nhiều khác biệt rõ rệt về thể chế chính trị, truyền thống văn hóa và yêu cầu an ninh, khiến cho việc đạt được đồng thuận trong các vấn đề an ninh trở nên thách thức. Tuy nhiên, thông qua việc tăng cường cơ chế đối thoại và tham vấn, có thể thúc đẩy giao tiếp và hiểu biết giữa các quốc gia, tạo nền tảng thuận lợi để tập hợp đồng thuận. Khu vực châu Á đã có nhiều nền tảng đối thoại và tham vấn như Diễn đàn Khu vực ASEAN, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải,… tạo điều kiện trao đổi bình đẳng giữa các nước về các vấn đề an ninh. Ví dụ, Diễn đàn Khu vực ASEAN thường xuyên tổ chức các hội nghị, hội thảo về chủ đề như khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh hàng hải,… để chia sẻ thông tin và kinh nghiệm, cùng nhau tìm giải pháp, xây dựng cơ chế tham vấn và tăng cường lòng tin, từ đó đặt nền móng cho đồng thuận an ninh.
Để thực sự tập hợp được đồng thuận về an ninh, các quốc gia châu Á cần dựa vào con đường đối thoại tham vấn để tích cực tìm kiếm điểm giao thoa lớn nhất về lợi ích chung. Dù có khác biệt trong nhu cầu an ninh, nhưng các nước đều có lợi ích chung trong việc đảm bảo ổn định khu vực và thúc đẩy phát triển kinh tế. Thông qua đối thoại, các nước có thể xác định rõ các lợi ích chung, lấy đó làm trọng tâm và điểm đột phá trong hợp tác an ninh. Ví dụ, trước vấn đề biến đổi khí hậu – một thách thức toàn cầu – các nước châu Á đều đang đối mặt với tình trạng mực nước biển dâng, gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan. Theo báo cáo từ Trung tâm Dịch vụ Biến đổi Khí hậu Copernicus (C3S), đến tháng 6/2024, nhiệt độ trung bình toàn cầu đã vượt quá mức trung bình thời kỳ tiền công nghiệp (1850–1900) ít nhất 1,5°C trong suốt 12 tháng liên tục; các hiện tượng khí hậu cực đoan như mưa lớn, nắng nóng đã gia tăng rõ rệt trong vài thập kỷ qua. Những vấn đề này đe dọa nghiêm trọng đến phát triển kinh tế và ổn định xã hội. Các nước có thể thông qua tham vấn để thống nhất chiến lược và biện pháp ứng phó, đẩy mạnh hợp tác trong tiết kiệm năng lượng, phát triển năng lượng tái tạo,…
Các quốc gia châu Á cần học hỏi kinh nghiệm quản trị toàn cầu, xây dựng các quy tắc và cơ chế hợp tác an ninh công bằng, hợp lý và hiệu quả hơn. Trong quản trị toàn cầu, các nước đã sử dụng phương thức hợp tác đa phương để đối phó với các vấn đề toàn cầu và đạt được một số kết quả nhất định. Châu Á có thể vận dụng tư duy và mô hình hợp tác này, lấy đối thoại tham vấn làm cơ sở, xây dựng quy tắc và cơ chế hợp tác an ninh phù hợp với thực tế khu vực, đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của các nước được thực thi trong hợp tác an ninh.
Tăng cường đối thoại và tập hợp đồng thuận an ninh là một trong những con đường thực tiễn của mô hình an ninh châu Á. Thông qua con đường này, các nước châu Á có thể vượt qua rào cản đồng thuận, mở rộng phạm vi hợp tác an ninh, duy trì cục diện hòa bình và ổn định khu vực. Con đường này cũng cung cấp bài học tham khảo có giá trị cho quản trị toàn cầu, góp phần vào việc xây dựng cộng đồng chung vận mệnh của nhân loại với trí tuệ và phương án của châu Á. Trong tương lai, các quốc gia châu Á cần tiếp tục tăng cường đối thoại tham vấn, mở rộng lĩnh vực hợp tác an ninh, tạo nền tảng vững chắc cho ổn định lâu dài và phát triển bền vững của khu vực.
Đối phó với các mối đe dọa mới: Làm sâu sắc hợp tác an ninh phi truyền thống, nâng cao năng lực ứng phó
Cùng với quá trình toàn cầu hóa ngày càng nhanh, các vấn đề an ninh phi truyền thống tại châu Á ngày càng trở nên phức tạp và nghiêm trọng. Để đối phó hiệu quả, các quốc gia châu Á cần tiếp tục tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh phi truyền thống. Hiện nay, khu vực đã xây dựng được một số cơ chế hợp tác như hợp tác an ninh trong khuôn khổ Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, phối hợp của ASEAN trong chống khủng bố, chống tội phạm xuyên quốc gia,… Tuy nhiên, do các vấn đề an ninh phi truyền thống không ngừng thay đổi, cần tiếp tục làm sâu sắc và mở rộng cơ chế hợp tác, tăng cường chia sẻ thông tin tình báo, xây dựng kênh liên lạc hiệu quả, để kịp thời nắm bắt và ứng phó. Ví dụ, trong các hoạt động chống khủng bố, có thể chia sẻ thông tin về cơ cấu tổ chức, mô hình hoạt động và nguồn tài chính của các tổ chức khủng bố để tiến hành hành động trấn áp hiệu quả.
Nâng cao năng lực ứng phó chung là một khâu then chốt trong việc làm sâu sắc hợp tác. Các quốc gia châu Á nên thúc đẩy hợp tác trong xây dựng năng lực, cùng nhau tổ chức các khóa đào tạo, diễn tập,… để nâng cao trình độ ứng phó với các vấn đề an ninh phi truyền thống. Trong lĩnh vực an ninh mạng, có thể cùng nhau nghiên cứu phát triển công nghệ, đào tạo nhân lực, đối phó với các mối đe dọa như rò rỉ dữ liệu, tấn công mạng,… Các nước cũng cần hợp tác trong xây dựng cơ chế ứng phó khẩn cấp, thống nhất tiêu chuẩn kế hoạch ứng phó, nâng cao tốc độ và hiệu quả xử lý sự cố. Trong khủng hoảng y tế công cộng, các nước châu Á đã xây dựng hệ thống giám sát, cảnh báo sớm, tăng cường dự trữ vật tư y tế và đào tạo nhân lực, đảm bảo ứng phó hiệu quả khi có dịch bệnh bùng phát.
Thực tiễn tại khu vực châu Á đã cung cấp kinh nghiệm quý báu cho thế giới trong việc thúc đẩy hợp tác và nâng cao năng lực ứng phó với an ninh phi truyền thống. Các vấn đề này có tính chất phức tạp, đòi hỏi sự hợp tác giữa các quốc gia. Thực tiễn của châu Á chứng minh rằng việc xây dựng cơ chế hợp tác hiệu quả, tăng cường chia sẻ thông tin và đào tạo năng lực có thể giúp nâng cao khả năng ứng phó. Các nước trên thế giới có thể học hỏi kinh nghiệm này, xây dựng mạng lưới hợp tác rộng khắp, tăng cường phối hợp trong các tổ chức quốc tế, cùng nhau hoàn thiện hệ thống quản trị an ninh phi truyền thống toàn cầu.
Chống lại sự can thiệp từ bên ngoài: Kiên trì phát triển độc lập, bảo vệ trật tự an ninh khu vực
Một số cường quốc ngoài khu vực thường xuyên can thiệp vào các vấn đề của châu Á vì lợi ích chiến lược của họ, sử dụng các biện pháp chính trị, kinh tế, quân sự để ảnh hưởng đến an ninh và phát triển của khu vực, tìm cách giành quyền “lãnh đạo” trật tự an ninh tại châu Á. Những hành động này phá vỡ sự cân bằng an ninh vốn có của khu vực, cản trở tiến trình phát triển độc lập của các nước châu Á. Do đó, các quốc gia châu Á phải kiên định đi theo con đường phát triển độc lập, tăng cường năng lực tổng hợp và tính tự chủ chiến lược, để chống lại sự can thiệp từ bên ngoài một cách hiệu quả.
Về phát triển kinh tế, các quốc gia cần đẩy mạnh nâng cấp ngành nghề và đổi mới công nghệ, tăng cường khả năng tự chủ và năng lực cạnh tranh, giảm phụ thuộc vào các khu vực khác. Thúc đẩy hợp tác kinh tế khu vực, xây dựng mối liên kết và cơ chế hợp tác chặt chẽ hơn để nâng cao khả năng chống đỡ rủi ro kinh tế. Ví dụ, các quốc gia ASEAN thông qua hợp tác đã xây dựng Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN, thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực, nâng cao vị thế trong cục diện kinh tế quốc tế.
Duy trì ổn định an ninh khu vực là yếu tố then chốt để chống lại sự can thiệp từ bên ngoài. Các quốc gia châu Á cần cùng nhau xây dựng cơ chế hợp tác và trật tự an ninh phù hợp với tình hình thực tế của khu vực. Một mặt, cần tăng cường đối thoại an ninh, xây dựng cơ chế hợp tác đa phương, thúc đẩy lòng tin và hóa giải mâu thuẫn an ninh. Trên nền tảng đảm bảo an ninh trong nước, cần nâng cao năng lực quốc phòng và ứng phó với các mối đe dọa phi truyền thống, thông qua hợp tác quân sự, tập trận chung,… để tăng cường tính phối hợp và hiệu quả hợp tác an ninh khu vực. Đồng thời, tích cực tham gia quản trị an ninh toàn cầu, tạo môi trường bên ngoài thuận lợi cho phát triển của châu Á./.
Hết
Biên dịch: Thu Oanh
Các tác giả: Hoàng Chính Tùng là giáo sư tại Khoa Kinh tế ứng dụng, Đại học Tài chính và Kinh tế Quý Châu và Đơn Linh Đào là học viên cao học tại Khoa Kinh tế ứng dụng, Đại học Tài chính và Kinh tế Quý Châu.
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của các tác giả, đứng dưới góc nhìn lợi ích từ phía Trung Quốc, hoàn toàn không phản ánh quan điểm của Nghiên cứu Chiến lược. Mọi trao đổi học thuật và các vấn đề khác, quý độc giả có thể liên hệ với ban biên tập qua địa chỉ mail: [email protected]
Tài liệu tham khảo:
［1］ 张天顶．地缘经济割裂、再全球化及中国的应对［J］．江苏行政学院学报，202（2）：49-56．
［2］ 中共中央党史和文献研究院．习近平关于总体国家安全观论述摘编［M］．北京：中央文献出版社，2018：230．
［3］ 中央周边工作会议在北京举行 习近平发表重要讲话 李强主持 赵乐际王沪宁蔡奇丁薛祥李希韩正出席会议［N］．人民日报，2025-04-10（1）．
［4］ 江时学．论构建普遍安全的世界：必要性、路径及中国的贡献［J］．亚太安全与海洋研究，2024（6）：1-19+133．
［5］ 孙云霄．国际规范转变视角下的新时代中国周边外交：理论与实践［J］．云南大学学报（社会科学版），2023（3）：124-136．
［6］ 钟联．同舟共济向未来［J］．当代世界，2022（4）：1．
［7］ 凌胜利，王秋怡．全球安全倡议与全球安全治理的中国角色［J］．外交评论（外交学院学报），2023（2）：1-21+165-166．
［8］ 徐政，宁尚通．总体国家安全观视域下新质生产力的内在逻辑与实践指向［J］．统一战线学研究，2025（1）：132-142．
［9］ 高祖贵．以总体国家安全观指引中国特色国家安全道路［J］．科学社会主义，2015（2）：4-10．
［10］ 唐盟．越南侵占中国南沙群岛岛礁数据集［J］．全球变化数据学报（中英文），2018（2）：210-214+333-337．
［11］ 董向荣．识别朝鲜半岛的安全困境与非安全困境［J］．东北亚论坛，2019（1）：102-115+128．
［12］ 汤光鸿．非传统安全——以人为本的新安全观［J］．太平洋学报，2005（9）：11-20．
［13］ 王亚军．亚洲安全治理转型的历史分析与趋势展望［J］．国际安全研究，2019（3）：3-22+155-156．
［14］ 亚洲相互协作与信任措施会议第四次峰会在上海举行 习近平主持会议并发表重要讲话 倡导共同、综合、合作、可持续的亚洲安全观 共创亚洲安全合作新局面［N］．人民日报，2014-05-22（1）．
［15］ 傅勇．非传统安全与中国的新安全观［J］．世界经济研究，2004（7）：10-14．
［16］ 徐步，唐永胜，傅梦孜，等．全球安全倡议的重大理论意义与实施路径笔谈［J］．国际问题研究，2022（4）：20-38．
［17］ 余姣．论中国与联合国的可持续安全合作［J］．社会主义研究，2021（3）：158-169．
［18］ 李怀义．亚太安全：概念与模式［J］．国际政治研究，2001（1）：89-94．
［19］ 蔡拓．全球学：概念、范畴、方法与学科定位［J］．国际政治研究，2013（3）：1-22+186．
［20］ 欧佳艺．社会治理共同体建构的理论、特征与方案［J］．西安财经大学学报，2024（2）：95-104．
［21］ 魏亮．“伊斯兰国”组织在阿富汗的发展及其制约因素［J］．阿拉伯世界研究，2019，（3）：88-103+120．
［22］ 李洪才，杨光海．亚洲安全观的依据、来源和实施路径［J］．和平与发展，2015（2）：15-26+115-116+131-142．
［23］ 王俊生．中美安全秩序观的差异与亚洲安全秩序构建［J］．东北亚论坛，2024（5）：20-33+127．
［24］ 颜声毅．当代中国外交［M］．上海：复旦大学出版社，2004：17．
［25］ Zhai Yida．A Peaceful Prospector or a Threat to Global Order：How Asian Youth View a Rising China［J］．International Studies Review，2019（1）：43．
［26］ Cui Shunji，Buzan Barry．Great Power Management in International Society［J］．The Chinese Journal of International Politics，2016（2）：182．
［27］ Hameiri Shahar，Jones Lee，Sandor Adam．Security Governance and the Politics of State Transformation：Moving from Description to Explanation［J］．Journal of Global Security Studies，2018（1）：464．
［28］ 林宇晖．人类命运共同体中社会风险的辩证审视［J］．江南大学学报（人文社会科学版），2023（1）：5-11+21．
［29］ 王帆．全球安全倡议与中国外交方略［J］．国家安全研究，2022（4）：143-147．
［30］ 习近平出席世界经济论坛“达沃斯议程”对话会并发表特别致辞 强调解决时代课题，必须维护和践行多边主义，推动构建人类命运共同体［N］．人民日报，2021-01-26（1）．
