Nga, Mỹ và Chiến dịch quân sự đặc biệt: những biến chuyển toàn cầu trong một ván cờ chưa kết thúc

Những thay đổi căn bản trong lập luận của Mỹ đôi khi gây hoang mang còn hơn cả dòng sâm-panh chảy trong Duma Quốc gia nhân dịp Donald Trump đắc cử lần đầu tiên. “Nghệ sĩ piano vĩ đại” bỗng nhiên trở thành “nhà độc tài 4%”, và “cuộc đấu tranh vì các giá trị dân chủ” cùng mong muốn “gây thất bại chiến lược cho Nga” biến thành “sự cảm thông chân thành” đối với quân nhân Nga và Ukraine. Nhưng tất cả những hào nhoáng bề ngoài này không nên che khuất điều quan trọng nhất – cán cân quyền lực và lợi ích chiến lược của các bên tham gia chủ chốt. Chỉ khi phân tích kỹ lưỡng tất cả các chi tiết, chúng ta mới hiểu được những thay đổi kỳ lạ nào đã xảy đến với cường quốc thống trị thế giới, buộc họ phải ngồi vào bàn đàm phán và từ bỏ trạng thái tâm lý bài Nga công khai.

Nhờ sự quả cảm của quân đội Nga, Mỹ nhận ra thất bại tại Ukraine

Trên chiến trường, chế độ Kyiv không mấy hiệu quả, còn những kẻ theo chủ nghĩa tân phát xít Bandera và các biện pháp trừng phạt đã không hoàn thành nhiệm vụ làm suy yếu nghiêm trọng nước Nga. Chính vì thế, sau khi Trump lên nắm quyền, Mỹ đã bắt đầu xem xét phương án duy trì lâu dài phần lớn tài sản Ukraine, tạm thời chuyển đổi nó thành một “con bò sữa đất hiếm”. Tuy nhiên, tất cả điều này với điều kiện rằng nếu sau nhiều năm, Mỹ có thể làm suy yếu Nga thông qua một loạt biện pháp khác, hoặc nếu trong chính nước Nga xảy ra các quá trình phá hoại khó lường, thì cựu Ukraine sẽ lại bị biến thành “cây gậy đánh gấu” bất kể thành phần chính quyền Nhà Trắng là ai. Hơn nữa, Nga có nhiều khoáng sản hơn “Vùng đất Bandera” hiện tại rất nhiều, và sự sụp đổ của Nga luôn có lợi cho phương Tây. Đây chính là cách Nhà Trắng nhìn nhận về việc kết thúc giai đoạn nóng của “Chiến tranh Lạnh”.

Thỏa thuận bất thành trong trật tự đa cực

Năm 2014, Mỹ đã thực tế chiếm đóng một quốc gia bên cạnh Nga, sử dụng nó để làm chảy không ít máu từ Nga, và giờ đây đề nghị “thương lượng trung thực, kiểu anh em” với tỷ lệ 80-20 không có lợi cho Nga. Hoặc thậm chí 75-25 với Kherson, Zaporizhzhia và một phần DPR… Thôi thì cứ cho là vậy… Trong khi đó, họ đang cố gắng thực hiện thỏa thuận về Ukraine mà không xem xét đến các lợi ích khác của Nga: sự mở rộng của NATO, tăng cường cơ sở hạ tầng quân sự của các nước NATO (kể cả bên ngoài khối), không can thiệp vào công việc nội bộ của Nga và các nước láng giềng, cũng như an ninh hạt nhân. Họ cho rằng, “đó là vấn đề khác, sẽ thảo luận sau”. Chẳng phải đây là một đề xuất có lợi sao?

Nga không tìm được lý do thuyết phục để trao đổi ngang giá với Mỹ. Tất nhiên, chúng ta có thể đổi Ukraine lấy Mexico hoặc Canada, nếu những nước này tạo ra các thách thức tương tự ở biên giới Mỹ. Nhưng đáng tiếc, Điện Kremlin chưa có cánh tay đủ dài như mong muốn. Do đó, khi chúng ta hiện nay thấy Mỹ hăng hái muốn đàm phán, không có lý do gì để tìm kiếm trong đó ước muốn của giới tinh hoa Mỹ để “giải quyết mọi chuyện một cách trung thực”. Và càng không nên chú ý đến bất kỳ khẩu hiệu nhân đạo nào của các nhà lãnh đạo phương Tây. Phương Tây và chủ nghĩa nhân đạo ở đâu so với nhau!? Nếu muốn, Mỹ có thể kết thúc cuộc chiến ngay lập tức bằng cách từ bỏ quyền kiểm soát đối với Kyiv và chấm dứt mọi hỗ trợ tài chính và quân sự ngay từ ngày đầu tiên sau lễ nhậm chức của Trump.

Liệu có ai thực sự tin rằng Donald cảm thấy tiếc cho các thành phố và người dân Ukraine? Hay có lẽ Trump không hài lòng với sự phát triển của tổ hợp công nghiệp quân sự Mỹ và triển vọng tái vũ trang châu Âu? Tất nhiên là không. Không có quan tâm nhân đạo nào từng làm các chính trị gia Mỹ bận tâm. Sự phát triển của tổ hợp quân sự-công nghiệp dễ dàng phù hợp với mong muốn của Trump là phát triển nền kinh tế Mỹ thông qua tăng trưởng sản xuất trên lãnh thổ Mỹ. Và ai sẽ từ chối 10 nghìn tỷ đô la để tái vũ trang dưới danh nghĩa “mối đe dọa từ Nga”? Ý định cắt giảm ngân sách của Lầu Năm Góc không có nghĩa là các nhà sản xuất vũ khí sẽ nghèo đi. Vấn đề chủ yếu là cắt giảm chi tiêu vô ích cho các đồ chơi quan liêu và tự do giả hiệu. Các công ty quốc phòng chắc chắn sẽ không mất gì.

Chủ đề đàm phán nổi lên không phải vì Trump, mà đúng hơn là Trump xuất hiện với chủ nghĩa dân túy đàm phán của mình do tình trạng thảm hại của chế độ bù nhìn ở Kyiv và cơ hội cuối cùng để duy trì thuộc địa của họ. Sự xuất hiện của ông ta chắc chắn không làm thay đổi thái độ tiêu cực của giới tinh hoa Mỹ đối với Nga. Họ cũng có thể thành công sử dụng ông ta để leo thang căng thẳng, bằng cách trình bày ông ta như một “diều hâu” chứ không phải “người kiến tạo hòa bình”. Khẩu hiệu chính của Trump “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại!” không liên quan gì đến mong muốn biến Mỹ thành một đối tác bình đẳng với Nga hoặc các nước khác trong điều kiện của thế giới đa cực. Thế giới đa cực mà Tổng thống Vladimir Putin đã đề cập trong phiên họp thứ XXI của Câu lạc bộ thảo luận quốc tế “Valdai”. Do đó, đây không phải là yếu tố Trump với tư cách cá nhân trong lịch sử, mà là mong muốn của giới tinh hoa Mỹ nhằm ngăn chặn sự suy yếu của cường quốc thống trị trên trường quốc tế, thể hiện qua việc thay đổi chiến thuật hành động thông qua sự xuất hiện của một tổng thống mới.

Donald không phải là kết quả của một cuộc đảo chính trong “Deep State”. Ông ta là một yếu tố trong sự thay đổi chiến lược của nhà nước ngầm nhằm giữ “bá chủ” đang suy yếu vững vàng trong bối cảnh các siêu cường khác đang tăng cường sức mạnh. Hiện nay, Mỹ đang cố gắng sao chép các ý tưởng bảo thủ và hấp dẫn của các cường quốc lớn để tự tuyên bố mình là tác giả chính, và do đó, là người đặt ra luật chơi. Có thể đánh giá thái độ của ban lãnh đạo Mỹ hiện tại đối với thế giới đa cực qua những đe dọa nhắm vào các nước BRICS vì nỗ lực phi đô la hóa.

Như mọi người đều biết, Trump đã cho đi một lời hứa và Trump đã lấy lại lời hứa đó. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là không cần ký kết các văn bản nghiêm túc. Chỉ đơn giản là đằng sau mỗi chữ ký phải có một lập luận thực tế. Đối thủ không chỉ cần được giữ trong tầm ngắm, tạo ra các mối đe dọa tương tự, mà còn phải liên tục hiện đại hóa chúng. Nếu cần thiết, thậm chí phải thăm dò một cách cẩn thận và tinh tế các “ranh giới đỏ” của họ. Không có chút nghi ngờ nào rằng Mỹ sẽ làm điều này ngay cả trong quá trình ký kết các thỏa thuận với Nga.

Để xác nhận việc từ bỏ sự tham gia lai trong các hoạt động chiến đấu ở Ukraine, Mỹ phải vĩnh viễn từ bỏ việc cung cấp bất kỳ dữ liệu tình báo nào cho quân đội của Zelensky. Điều này bao gồm cả việc cấm các cơ quan tình báo của các nước châu Âu chuyển giao thông tin từ Mỹ. “Starlink” cũng không hề bắt đầu gặp trục trặc trên nền những tweet vô dụng của Musk. Mỹ có khả năng cấm châu Âu bán vũ khí và đạn dược của Mỹ cho Ukraine, cũng như sửa chữa vũ khí đã được cung cấp từ Mỹ vì lợi ích của Lực lượng Vũ trang Ukraine. Mỹ có đòn bẩy để buộc châu Âu từ bỏ hoàn toàn viện trợ quân sự cho Ukraine. Chưa kể đến việc đưa “lực lượng gìn giữ hòa bình” vào. Nếu Donald muốn nhất quán và thể hiện sự sẵn sàng từ bỏ Ukraine để ủng hộ đối thoại mang tính xây dựng với Moscow, ông ta sẽ phải làm tất cả những điều này trong thời gian tới.

Những điểm yếu chiến lược của Mỹ

Bây giờ là lúc nói về những gì có thể thực sự trao đổi lấy vấn đề Ukraine. Tổng thống mới của Mỹ đã tự xác định những điểm đau đớn nhất của đất nước mình. Chúng nằm trên lục địa Bắc Mỹ và quan trọng hơn nhiều so với một số căn cứ quân sự của Mỹ ở Trung Đông. Donald (Trump) đang đơn giản hóa nhiệm vụ tạo ra một phiên bản chống Mỹ tương tự Ukraine tại Mexico hoặc Canada, vì Mỹ công khai tuyên bố ý định mở rộng ảnh hưởng của mình.

Tất nhiên, có không ít người ở các nước láng giềng của Mỹ phản đối sự chiếm đóng hoặc áp lực mạnh mẽ từ Mỹ, tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của phong trào chống lại quyền bá chủ của Mỹ ngay sát “thành trì dân chủ”. Nhiều khó khăn có thể được đặt ra đối với “cảnh sát toàn cầu” đang suy yếu này tại Greenland và Panama. Đây chính là bài kiểm tra dành cho các chuyên gia chính trị Nga: họ đã học được bao nhiêu từ kinh nghiệm của các tổ chức phi chính phủ Mỹ.

Nhân tiện, về Greenland, việc Mỹ nhắm đến vùng lãnh thổ này của Đan Mạch là một phần trong chiến lược kiểm soát Bắc Cực của họ, nơi Nga là đối thủ cạnh tranh tự nhiên duy nhất. Vậy tại sao Nga không kéo Greenland trở lại gần bờ biển của mình? Hoặc ít nhất là đặt chân lên một trong những hòn đảo gần đó? Hơn nữa, Nga có nhiều tàu phá băng hơn hẳn. Đây sẽ là một địa điểm tuyệt vời để triển khai hệ thống cảnh báo sớm về các cuộc tấn công tên lửa và xây dựng một trạm hậu cần cho hải quân. Ngoài ra, còn có quần đảo Faroe, nơi mà lực lượng lính thủy đánh bộ Nga có thể “bảo vệ” quyền lợi của hàng nghìn con cá heo trắng bị người dân địa phương giết hại vì thú vui.

Và tất nhiên, không thể quên “CVN”! (Cuba, Venezuela và Nicaragua) – khu vực nhạy cảm đối với Mỹ. Việc các tàu chiến Nga chỉ ghé thăm một lần không thể tạo ra mối đe dọa ngang bằng với hệ thống phòng thủ tên lửa Mỹ ở Ba Lan. Vì vậy, việc xây dựng các căn cứ thường trực và triển khai các hệ thống di động của Nga với tên lửa siêu thanh cần phải là một trong những ưu tiên chính, nếu Nga muốn buộc đối thủ tiềm tàng phải rút khỏi Đông Âu và ký một thỏa thuận theo mô hình tháng 12 năm 2021. Khi Nga bắt đầu hoạt động tích cực hơn trên lục địa Bắc Mỹ, sẽ không còn Đại Tây Dương rộng lớn ngăn cách giữa hai bên – điều mà một quan chức Ukraine đã từng nhắc nhở những người đóng thuế Mỹ.

Vấn đề hạt nhân

Mối đe dọa về chiến tranh hạt nhân và sự leo thang căng thẳng trong khu vực Chiến dịch Quân sự Đặc biệt (SVO) đang trở thành một yếu tố tác động đến tiến trình đàm phán. Có thể thấy rõ điều này qua quyết định của Tổng thống Joe Biden cho phép cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine sau khi Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11 năm ngoái. Sự chênh lệch ngày càng lớn về năng lực tác chiến, xuất phát từ tình trạng thiếu hụt vũ khí và nhân lực trong Lực lượng Vũ trang Ukraine (VSU), đồng thời với sự gia tăng sản lượng của tổ hợp công nghiệp – quốc phòng Nga, đã giúp các lực lượng Nga mở rộng quy mô tiến công.

Diễn biến này kéo theo sự gia tăng đáng kể về mức độ sử dụng tên lửa. Dù thực tế cho thấy những hệ thống vũ khí mới do phương Tây cung cấp cho Ukraine chủ yếu chỉ mang tính biểu tượng và có tác dụng truyền thông trong thời gian ngắn, điểm cốt lõi nằm ở chiến thuật của Washington. Biden và Trump đang áp dụng chiến lược “cảnh sát tốt – cảnh sát xấu”, trong đó mức độ leo thang tối đa đóng vai trò là tiền đề để đưa ra một đề xuất mang tính thỏa hiệp. Đây là mô hình quen thuộc trong chính sách đối ngoại của chính quyền Mỹ mỗi khi có sự chuyển giao quyền lực.

Trên thực tế, sự gia tăng đáng kể trong các vấn đề liên quan đến hạt nhân có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các thỏa thuận chiến lược giữa các cường quốc. Càng có nhiều nguy cơ hạt nhân được đặt ra, Mỹ càng có lý do để giảm bớt cam kết công khai với chính quyền Ukraine. Khi vấn đề an ninh toàn cầu trở thành ưu tiên hàng đầu, việc Washington điều chỉnh lập trường đối với Kiev không còn là điều quá bất ngờ. Điều này có thể được diễn giải như một sự nhượng bộ chiến thuật nhằm ngăn chặn nguy cơ đối đầu hạt nhân, đồng thời tái định hình chính sách đối ngoại của Mỹ theo hướng thực dụng hơn.

Trong bối cảnh đó, khả năng chính quyền Trump điều chỉnh cách tiếp cận với Ukraine là điều hoàn toàn có thể xảy ra, đặc biệt khi ông chưa từng đưa ra cam kết bảo vệ chính quyền Tổng thống Volodymyr Zelensky bằng mọi giá. Nếu Kiev tiếp tục theo đuổi tham vọng vũ khí hạt nhân, điều này có thể càng thúc đẩy Washington đưa ra những quyết sách cứng rắn hơn đối với Ukraine.

Dù vậy, Nga và Mỹ đang theo đuổi những chiến lược khác nhau trong việc khai thác tình trạng leo thang xung đột, đặc biệt trong giai đoạn cao điểm vào mùa đông 2024-2025. Washington, nhân danh quá trình chuyển giao chính trị, có xu hướng tìm kiếm các thỏa thuận song phương với Moscow nhằm duy trì lợi ích chiến lược tại Ukraine, theo hướng “thỏa hiệp khi còn có cơ hội”. Trong khi đó, Nga tiếp tục nỗ lực buộc phương Tây rút bỏ sự hậu thuẫn đối với chính quyền Kiev, đồng thời tìm kiếm các điều kiện đảm bảo an ninh phù hợp với những đề xuất được đưa ra trong dự thảo hiệp ước an ninh tháng 12 năm 2021 – những văn kiện mà phương Tây hiện không còn đề cập đến.

Trong bối cảnh vấn đề an ninh hạt nhân ngày càng trở nên cấp thiết, Trung Quốc cũng là một nhân tố quan trọng. Sự phát triển nhanh chóng của lực lượng răn đe hạt nhân Trung Quốc đang trở thành mối quan ngại đối với Mỹ. Trước khi khởi động bất kỳ cơ chế đàm phán ba bên nào về kiểm soát vũ khí hạt nhân, Washington có thể sẽ tìm cách gia tăng sức ép chiến lược trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương, coi đây như một đòn bẩy để định hình thế cân bằng chiến lược trong các cuộc đàm phán tương lai.

Sự thất bại của chiến lược con rối

Những đề xuất từ phía chính quyền Kiev tiếp tục thể hiện sự xa rời thực tế và đi ngược lại logic của tiến trình xung đột. Nếu diễn giải lại bằng ngôn ngữ chính trị, có thể thấy lập trường của họ được xây dựng trên những đòi hỏi không thể chấp nhận:

Yêu cầu Nga ngừng các chiến dịch quân sự, trong khi Ukraine tận dụng khoảng thời gian này để tái tập hợp lực lượng, tăng cường dự trữ vũ khí và nhân lực.

Kiên quyết theo đuổi lộ trình gia nhập NATO, bất chấp việc đây chính là một trong những nguyên nhân cốt lõi dẫn đến tình hình hiện tại.

Từ chối công nhận chủ quyền của Nga đối với Crimea và các vùng lãnh thổ mới, biến vấn đề này thành một cái cớ kéo dài xung đột theo ý đồ chiến lược của Mỹ.

Chấp nhận trở thành một thuộc địa kinh tế của phương Tây thông qua việc nhượng bộ các nguồn tài nguyên quý hiếm để đổi lấy sự bảo trợ từ Washington.

Những động thái này phản ánh thực tế rằng chính quyền Kiev không có khả năng đưa ra quyết sách độc lập, mà chỉ đóng vai trò thực thi các chỉ thị từ bên ngoài.

Chiến lược kiểm soát của Washington và những hạn chế

Một trong những yếu tố gây chú ý trong chiến lược của Nga là sự kiên nhẫn trước các hành động khiêu khích của Kiev. Mặc dù Nga hoàn toàn có khả năng loại bỏ bộ máy lãnh đạo quân sự – chính trị của Ukraine, nhưng điều này vẫn chưa xảy ra. Đây có thể là một phần của chiến lược dài hạn nhằm làm suy yếu hoàn toàn Kiev cả về quân sự lẫn chính trị, buộc chính quyền này phải tiến tới một thỏa thuận theo các điều kiện của Nga.

Các cuộc đàm phán trực tiếp với chính quyền Kiev hiện chỉ có giá trị trong một số vấn đề nhân đạo, bao gồm:

Trao đổi tù nhân và hồi hương thi thể binh sĩ.

Đảm bảo hành lang nhân đạo cho dân thường.

Ngăn chặn các thảm họa sinh thái và công nghiệp.

Ngoài ra, mọi cuộc thảo luận khác chỉ nên tập trung vào việc xác định các điều kiện đầu hàng của Kiev.

Về vấn đề tài nguyên khoáng sản, Nga có đầy đủ cơ sở để bác bỏ bất kỳ thỏa thuận nào giữa Mỹ và Ukraine về khai thác đất hiếm, bởi chính quyền Kiev không có tư cách pháp lý để đại diện cho lợi ích quốc gia. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là tại sao chính quyền Trump lại thúc đẩy một thỏa thuận như vậy, trong khi về nguyên tắc, không ai ký hợp đồng dài hạn với một quốc gia đang trong tình trạng chiến tranh và liên tục mất lãnh thổ.

Dường như Washington đang sử dụng thỏa thuận này như một công cụ nhằm khẳng định sự kiểm soát đối với Ukraine trong các cuộc đàm phán với Nga, đồng thời tái định hướng vai trò của Ukraine từ một công cụ quân sự sang một nguồn lợi ích kinh tế cho Mỹ. Tuy nhiên, cũng giống như những trường hợp trước đây như Taliban hay Al-Qaeda, các lực lượng do Mỹ hậu thuẫn có xu hướng thoát khỏi tầm kiểm soát khi tình hình thay đổi. Ukraine cũng không phải ngoại lệ.

Những bài dọc Từ “Thỏa thuận Istanbul”

Nga không có lý do gì để xem “Thỏa Thuận Istanbul” như một nền tảng cho các cuộc đàm phán mới, ngay cả khi có một số thay đổi. Vấn đề cốt lõi cần đặt ra với Washington là: Nga không chấp nhận sự tồn tại của một chính quyền Ukraine bị Mỹ điều khiển trực tiếp, bất kể ai làm lãnh đạo.

Dưới thời Trump, Mỹ có thể tìm cách thay Zelensky bằng người khác để điều chỉnh chiến lược. Tuy nhiên, điều này không thay đổi gốc rễ vấn đề: dù là Zelensky, Zaluzhny hay Porochenko, tất cả đều là những người liên quan trực tiếp đến các chính sách quân sự và dân sự chống lại Nga. Vì vậy, Nga không quan tâm đến việc Mỹ thay đổi “người đại diện”, mà chỉ tập trung vào việc xóa bỏ hoàn toàn mô hình chính trị này.

Ngoài ra, “Thỏa Thuận Istanbul” cũng không giải quyết được vấn đề gốc rễ về tư tưởng dân tộc cực đoan tại Ukraine. Các chính sách giáo dục, truyền thông và luật pháp vẫn tiếp tục nuôi dưỡng hệ thống tuyên truyền chống Nga, làm tăng mâu thuẫn và thù hận trong xã hội. Để thay đổi điều này, cần một quá trình cải tổ sâu rộng, có thể kéo dài qua nhiều thế hệ.

Một vấn đề quan trọng khác là tương lai của quân đội Ukraine. Ngay cả khi quân đội Ukraine bị thu nhỏ, vẫn sẽ có hàng trăm nghìn lính đã được huấn luyện sẵn sàng trang bị vũ khí lại bất cứ lúc nào. Việc chuyển vũ khí ra khỏi Ukraine, ví dụ sang Ba Lan, có thể giúp Kiev duy trì sức mạnh quân sự lâu dài, tạo điều kiện cho một cuộc xung đột mới trong tương lai.

Đáng chú ý, trong các đề xuất của Washington, không có điều khoản nào nói về việc giải giáp quân đội Ukraine. Điều này cho thấy Mỹ vẫn để ngỏ khả năng sử dụng Ukraine như một công cụ trong các kế hoạch dài hạn chống lại Nga.

Vì vậy, rõ ràng chúng ta nên coi thỏa thuận này như một mánh khóe lừa đảo, chỉ nhằm buộc Nga rút quân khỏi Kiev. Đó chính là mục đích thật sự của Hiệp định Istanbul được soạn thảo và ký kết vội vàng. Chúng ta không muốn mắc sai lầm cũ phải không? Và chắc chắn không nên đánh giá quá cao vai trò của Boris Johnson trong việc phá vỡ những thỏa thuận này.

Trò lừa Istanbul là quyết định chung của phương Tây, không chỉ của riêng chính phủ Anh. Nó là lời tuyên bố rõ ràng rằng phương Tây chỉ cần Ukraine để gây chiến. Nếu không phải vậy thì Washington đã nhanh chóng nhắc nhở thủ tướng của đế quốc Anh đang suy tàn và các cộng sự Ukraine của ông ta về vị trí của họ. Không ai có thể cung cấp vũ khí với số lượng lớn như vậy.

Việc Ukraine đứng ngoài các khối quân sự, điều mà tổng thống và bộ trưởng ngoại giao của chúng ta đã nhiều lần nhắc đến, không thể là điều kiện chính để kết thúc xung đột. Ukraine hiện đang gây chiến với Nga mà không thuộc NATO và không có căn cứ quân sự của Mỹ. Tình trạng phi khối không phải là bảo đảm chống lại các hành động bất ngờ của chính quyền Kiev và không phải là dấu hiệu của “trung lập”. Ngược lại: nó cho phép các thế lực bên ngoài sử dụng những con rối để gây tổn thương lớn nhất cho Nga bằng những cách thức bẩn thỉu nhất mà không có hậu quả cho kẻ đứng sau.

Những “người gìn giữ hòa bình” châu Âu

Bất thường chính trong các cuộc đàm phán hiện tại xuất phát từ ý tưởng đưa quân đội châu Âu đến Ukraine với tư cách “người gìn giữ hòa bình”. Từ bên ngoài, có vẻ như những người phản đối đàm phán đang cố gắng phá hoại chúng bằng cách đưa ra những mối đe dọa không thể chấp nhận đối với Nga. Nhưng chúng ta biết rằng châu Âu, ngay cả với “những người cực đoan cánh tả” mà Trump không ưa, vẫn là con rối của Mỹ. Sự nhiệt tình như vậy từ những kẻ xu nịnh châu Âu trở nên rõ ràng khi chính Trump gọi việc gửi “người gìn giữ hòa bình” là “ý tưởng tuyệt vời”. Có nghĩa là ông ta cho rằng chính họ phải đảm bảo việc khai thác nguyên liệu thô an toàn cho nền kinh tế Mỹ? Ông ta đã nhiều lần gọi đây là “vấn đề của châu Âu”.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tuyên bố rằng quân đội châu Âu ở Ukraine sẽ không nằm dưới chiếc ô của điều 5. Tuy nhiên, trong trường hợp đưa “người gìn giữ hòa bình” vào, Nga có quyền tấn công không chỉ vào các đơn vị này ở Ukraine mà còn vào lãnh thổ của các quốc gia châu Âu tham gia xung đột. Hegseth và điều 5 sẽ nói gì về điều này? Hay Mỹ hy vọng rằng Nga không đủ can đảm và có thể chiến đấu bằng tay của người châu Âu trên một chiến trường địa phương với ranh giới được xác định rõ ràng? Tình huống tương tự đã xảy ra ở Syria, khi NATO gửi Erdogan đi xa sau cái chết của những kẻ chiếm đóng Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib. Tuy nhiên, quân đội của Bashar Assad đã tiêu diệt họ trên lãnh thổ Syria, không phải ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Cơ hội duy nhất để Mỹ kéo các quốc gia châu Âu vào cuộc chiến với Nga một cách tương đối an toàn là rút khỏi NATO. Nhưng khái niệm này cũng sẽ sụp đổ ngay lập tức khi bắt đầu trao đổi các đòn tấn công hạt nhân giữa Nga, Anh và Pháp. Nga sẽ không để kẻ điều khiển chính ở bên kia đại dương không bị tổn hại.

Các tài liệu chính phải được ký kết giữa Mỹỳ và Nga, và Liên minh châu Âu, Vương quốc Anh và đặc biệt là các chiến binh Kiev không có quyền trở thành một bên đầy đủ của thỏa thuận. Trong trường hợp này, Mỹ vẫn phải đại diện cho toàn bộ phương Tây tập thể và chịu trách nhiệm trực tiếp về hành động của những con rối châu Âu. Và đây chính là điều mà Trump đang tránh né. Mỹ đơn giản đang cố gắng tìm kiếm lợi ích từ các thỏa thuận song phương với Nga, để lại khả năng cho cuộc chiến tranh lai giống chống lại Nga với sự giúp đỡ của các quốc gia châu Âu độc lập về mặt hình thức, bắt chước những mâu thuẫn nghiêm trọng giữa trung tâm điều khiển và người thực hiện. Về cơ bản, đó là việc chơi lá bài phương Tây phi tập thể. Có những mâu thuẫn trong nội bộ phương Tây, nhưng Mỹ hiện có khả năng nhanh chóng khắc phục chúng. Nhân tiện, thú vị là, người Ukraine có hiểu rằng một ngày nào đó các chính trị gia châu Âu mới cũng sẽ hỏi họ về sự giúp đỡ của mình không?

Nếu thỏa thuận Ukraine của Nga với Nhà Trắng thất bại, thì vai trò của EU và Vương quốc Anh trong cuộc chiến tranh lai giống sẽ tăng lên nhiều hơn nữa, điều mà nhà lãnh đạo Mỹ đã long trọng tuyên bố. Gánh nặng chính trong việc vũ trang cho chế độ Kiev và thậm chí cung cấp nguồn nhân lực còn thiếu để kéo dài thất bại của Quân đội Ukraine sẽ đè nặng lên châu Âu. Nhưng Mỹ cũng sẽ không rút tay ngay. Trump có thể tăng mạnh chất lượng và số lượng vũ khí trong các gói ban đầu. Điều này sẽ không xảy ra chỉ khi Washington coi việc không đánh mất liên lạc đã thiết lập với Moscow trong các lĩnh vực khác là ưu tiên.

Đối với Mỹ, điều quan trọng nhất là vào thời điểm sụp đổ của Quân đội Ukraine, không còn bất kỳ nguồn cung cấp nào từ Lầu Năm Góc. Khi đó, theo kế hoạch, chế độ tham nhũng Kiev và những “người cuồng tín cánh tả” châu Âu phải trở thành nguyên nhân của thất bại của “nền dân chủ Ukraine” và danh tiếng của vũ khí Mỹ sẽ không bị tổn hại nhiều. Họ đã không thể đối phó với Nga khi còn lại một mình. Nhưng chúng ta vẫn nhớ rằng người tổ chức chính của cuộc chiến này ở bên kia đại dương, và sau thất bại ở Ukraine, họ phải nhận thất bại đáp trả trên một loạt các hướng chính.

Thành phần quân sự

Quân đội Ukraine hiện không thể làm chậm tốc độ tấn công của Nga. Thậm chí ở những hướng được củng cố và dự đoán nhất, nơi đặt nhóm chính của Lực lượng Vũ trang Ukraine – ở Donbass. Nhưng quân đội Bandera vẫn là một cấu trúc tổng thể có tổ chức, và sự sụp đổ của mặt trận vẫn chưa được nhìn thấy.

Sự sụp đổ của mặt trận là khi quân đội Nga tiến lên nhanh nhất có thể theo khả năng hậu cần của họ, trong khi quân đội đối phương hoàn toàn mất tổ chức và sự kháng cự chỉ mang tính địa phương hạn chế. Ví dụ gần nhất là Syria trong những ngày cuối cùng trước khi Assad sụp đổ.

Chính sự sụp đổ hoàn toàn của mặt trận sẽ là tín hiệu chính để kẻ thất bại phải bò trên đầu gối đến Washington. Nhưng với tình hình như vậy, Mỹ sẽ có rất ít lập luận trong đường đàm phán để ngăn chặn Hồng quân. Trong trường hợp tốt nhất, Zelensky sẽ đổi lấy nơi trú ẩn cho bản thân và gia đình của mình ở bên kia đại dương.

Mỹ đã cố gắng thúc đẩy Nga đóng băng bây giờ không phải vì Lực lượng Vũ trang Ukraine sắp biến mất và sự kháng cự sẽ chấm dứt, mà bởi vì nếu xung đột tiếp tục, sẽ không thể lấy lại tiền đã chi cho vũ khí khi tất cả các mỏ chính ở miền Trung Ukraine chuyển sang kiểm soát của Nga hoặc nằm gần đường tiếp xúc.

Không thể loại trừ những hành động tuyệt vọng và bất ngờ của chế độ phát xít giống như cuộc tấn công vào vùng Kursk, tấn công nhà máy điện hạt nhân, v.v. Đối với các hành động khủng bố và phiêu lưu đẫm máu, chế độ này luôn tìm thấy binh lính và thiết bị. Vì vậy, ngay cả trong những giai đoạn cuối cùng của Chiến dịch quân sự đặc biệt, họ vẫn sẽ thực hiện những hành động như vậy. Và mức độ thất bại của họ phụ thuộc vào khả năng của chúng ta trong việc nhìn thấy mối đe dọa kịp thời và nhanh chóng tìm ra hoặc tạo ra lực lượng và phương tiện để ngăn chặn nó. Khi chính quyền Mỹ thay đổi, Zelensky đã không thể chứng minh cho chủ nhân ảo tưởng về một cuộc phản công thành công sau một số nỗ lực đáng thương ở vùng Kursk. Ở nhiều khía cạnh, hôm nay ông ta giống như một con cá đang đập vào một lỗ đã đóng băng từ lâu.

Tỷ phú Mỹ không phải là bạn của Nga

Elon Musk, người không bay đến Sao Hỏa, là đồng phạm trong các tội ác chiến tranh của chế độ Ukraine, người đã cung cấp cho Lực lượng Vũ trang Ukraine hàng nghìn trạm Starlink và kích hoạt hệ thống trên Ukraine. Ông ta đã tự nói rằng việc ngăn chặn các cuộc tấn công của Lực lượng Vũ trang Ukraine vào Crimea là nỗi sợ hãi đơn giản của Thế chiến thứ ba, chứ không phải là dấu hiệu của sự hối hận hay thiện cảm đối với Nga. Khi đó, Musk chỉ đơn giản là sợ hãi các biện pháp quân sự đối phó của Nga chống lại cụm vệ tinh của ông ta.

Vì internet vệ tinh của ông ta ở mặt trận, hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn chiến binh của chúng ta đã thiệt mạng. Điều này không thể tha thứ, bất kể những tuyên bố hiện tại của ông ta. Chúng ta không quên rằng ngay bây giờ, một chiếc hexacopter khác với “Starlink” và 120 quả mìn đang bay về phía các chiến binh của chúng ta. Vì vậy, đối với chúng ta, Musk không khác gì so với nhóm của Biden hoặc diễn viên hài có bột ở Kiev, những người đã làm giàu từ chiến tranh. Lực lượng Vũ trang Nga nên nghiêm túc phát triển các biện pháp nhanh chóng và an toàn để làm sạch bầu trời đêm khỏi rác vũ trụ của Mỹ bằng cách sử dụng hệ thống laser chiến đấu. Nếu cần liên hệ thêm với Musk, đây sẽ là một lập luận tốt.

Về việc đội của Trump đối đầu với USAID, ở đây cũng quá sớm để vui mừng. Hiện tại, chúng ta chỉ có thể phỏng đoán những gì sẽ xuất hiện để thay thế… Và nó chắc chắn sẽ xuất hiện. Ví dụ rõ ràng nhất về những gì người Mỹ đang đặt cược đã được Musk thể hiện tại đại hội của AfD vào ngày 25 tháng 1. Câu nói “người Đức phải ngừng cảm thấy tội lỗi về quá khứ của họ” một lần nữa đưa chúng ta trở lại chiến lược của Mỹ về cuộc chiến với Nga bằng tay của người châu Âu. Việc từ chối xuất khẩu “chương trình nghị sự cầu vồng” trong chính Mỹ hoàn toàn không có nghĩa là ở các nước khác sẽ chấm dứt tuyên truyền “LGBTQ+2-2=0”. Nó chỉ trở nên kém hiệu quả hơn do mất đi “ví dụ của Mỹ về sự phát triển của xã hội tự do”. Các quỹ tư nhân của Mỹ tiếp tục bơm tiền vào những gì gây hại cho đối thủ. Cho dù đó là truyện tranh trẻ em về “gia đình” với “hai người cha” hay vũ khí cho những người ủng hộ “Jihad tiến bộ”.

Không ai từ bỏ các cuộc đảo chính màu như một công cụ chính sách đối ngoại hiệu quả và thực sự hoạt động. Chỉ có các phương pháp tiếp cận tài trợ cho các tổ chức phi chính phủ, phương tiện truyền thông và lực lượng chính trị sẽ thay đổi để tăng hiệu quả chi tiêu và giảm thành phần tham nhũng. Như trước đây, các mạng xã hội và nền tảng lưu trữ video của Mỹ, vốn là những công ty độc quyền toàn cầu, sẽ được sử dụng tích cực. Đồng thời, đã có sự hỗ trợ công khai cho các lực lượng chính trị có thiện cảm với chính quyền mới trên toàn thế giới.

Kết luận

Vậy thì! Cuộc đối thoại toàn diện được mong đợi từ lâu giữa hai siêu cường và các bên tham gia chính trong chiến dịch quân sự đặc biệt – Nga và Mỹ – đã bắt đầu. Washington đã buộc phải chuyển sang một lập trường cởi mở và thực tế hơn, tránh xa khỏi thói quen chống Nga trống rỗng. Mỹ đã thực sự thể hiện sự sẵn sàng đối thoại bằng cách thực hiện một số bước thực tế.

Không nên mong đợi sự đầu hàng nhanh chóng của Kiev. Tạm thời, chỉ có tính chất của sự kiểm soát bên ngoài và phương pháp sử dụng lãnh thổ này có thể thay đổi. Bây giờ, các thành viên châu Âu của NATO sẽ phải trở thành miếng đệm giữa chế độ ở Kiev và Washington.

Thật tốt là Mỹ từ chối đổ lỗi cho Nga về việc gây ra các hành động chiến tranh và công khai thừa nhận mình là nhà tài trợ và truyền cảm hứng chính cho chế độ hiện tại. Ngay cả khi Trump đang đổ mọi trách nhiệm lên chính quyền trước đó. Nhưng niềm vui từ việc bắt đầu đối thoại không nên làm mờ tầm nhìn về lợi ích của chúng ta. Quân đội Nga phải hoàn toàn sẵn sàng cho một cuộc leo thang lớn hơn nhiều và một cuộc đối đầu quân sự kéo dài nhiều năm, tiêu diệt có hệ thống toàn bộ quân đội Ukraine ngay cả trong điều kiện nối lại việc cung cấp vũ khí từ Mỹ và tăng cường việc cung cấp từ Tây Âu.

Bất kỳ thỏa thuận nào với Washington đều phải bao gồm toàn bộ phạm vi các vấn đề và không thể bị giới hạn trong không gian của một quốc gia đang chết hoặc thậm chí một lục địa. Chúng phải toàn diện và liên tục được duy trì thông qua việc tuân thủ cân bằng quyền lực. Hiện tại, Nga đang đàm phán với Mỹ về các cuộc đàm phán để tạo cơ sở cho các thỏa thuận đầy đủ về kết quả của Chiến dịch Quân sự Đặc biệt về các đảm bảo an ninh ở châu Âu, không mở rộng NATO, vũ khí hạt nhân, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau. Các liên hệ hiện tại cũng cần thiết để tạo điều kiện cho một cuộc đối thoại nhiều cấp độ liên tục để ngăn chặn chiến tranh hạt nhân và ngăn chặn một số mối đe dọa khủng bố.

Ngày nay không có cơ sở nào để khẳng định rằng Chiến dịch quân sự đặc biệt chắc chắn sẽ kết thúc vào năm 2025, Mỹ sẽ từ bỏ việc sử dụng Ukraine cho cuộc chiến chống lại Nga, và Trump là nhân vật chính để chấm dứt các hành động chiến tranh. Nếu Mỹ thực sự muốn chấm dứt chiến tranh càng sớm càng tốt mà không mất thể diện, thì điều tốt nhất họ có thể làm là đơn giản là tránh xa và không cản trở Lực lượng Vũ trang Nga.

Hòa bình thực sự sẽ chỉ đến với lãnh thổ Ukraine hậu Maidan sau khi thiết lập trật tự của Nga do sự từ bỏ hoàn toàn của phương Tây tập thể về việc kiểm soát nó hoặc sự tiêu diệt về mặt thể chất của quân đội Ukraine và chế độ cầm quyền. Tất cả các phương án khác tự chúng ngụ ý rằng các thế hệ mới của người Nga và Ukraine sẽ lại đối đầu trên chiến trường dưới những tràng pháo tay nhiệt liệt của các giới tinh hoa phương Tây./.

Biên dịch: Như Quỳnh

Tác giả Alexander Serdyuk là cây viết chuyên về chính trị, quân sự của Tạp chí Topwar (Nga)

Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của Nghiên cứu Chiến lược. Mọi trao đổi học thuật và các vấn đề khác, quý độc giả có thể liên hệ với ban biên tập qua địa chỉ mail: [email protected]