Sự sụp đổ của chế độ Bashar al-Assad vào tháng 12 năm 2024 đã dẫn đến sự chuyển đổi căn bản của bối cảnh chính trị-quân sự Syria. Chính phủ lâm thời dưới sự lãnh đạo của Ahmed al-Sharaa, cựu thủ lĩnh của nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS), đang thực hiện các nỗ lực có hệ thống để tạo ra các cơ cấu lực lượng mới, tuy nhiên phải đối mặt với một loạt khó khăn đáng kể.
Ba con đường phát triển của nhà nước Syria
Chính phủ mới của Syria đối diện với lựa chọn chiến lược về con đường phát triển đất nước, điều này một cách tự nhiên quyết định cả cấu trúc của các lực lượng trong tương lai. Ba khái niệm chính về tương lai chính trị của Syria đã hình thành.
Khái niệm thứ nhất giả định “tính hợp pháp hợp hiến“, dự kiến triệu tập một hội nghị toàn dân để hình thành quyền lực hợp hiến và xác định các thông số của quá trình chuyển tiếp.
Khái niệm thứ hai khẳng định “tính hợp pháp cách mạng“, theo đó các lãnh đạo của HTS phải tự mình thực hiện các biện pháp quyết liệt để cắt đứt hoàn toàn với di sản của chế độ cũ và đặt nền tảng cho giai đoạn xây dựng nhà nước mới thông qua lãnh đạo quân sự.
Khái niệm thứ ba, bảo vệ việc tạo ra nhà nước Sharia theo cách diễn giải cực đoan, đã bị đẩy ra ngoài lề gần như hoàn toàn.
Khi Ahmed al-Sharaa củng cố quyền lực năm 2017, ông đã chủ động từ bỏ hệ thống tư pháp Sharia toàn diện từng áp dụng ở Idlib, để thay thế bằng một mô hình ôn hòa hơn, gần với cách tiếp cận của “Anh em Hồi giáo”. Dự án “nhà nước Sharia”, mà phe Hồi giáo cực đoan kiên quyết đòi hỏi, đã bị phá hoại bởi việc hạn chế dần kiểm soát tôn giáo, đặc biệt sau năm 2020, khi việc áp dụng luật về đạo đức công cộng không còn được áp dụng. Điều này đã tước đoạt ảnh hưởng chính trị của những người ủng hộ cách tiếp cận này và buộc họ phải chuyển sang đối lập với HTS.
Trên thực tế ở Syria, con đường đầu tiên đã chiếm ưu thế, giả định việc “khôi phục” nước cộng hòa Syria dựa trên nền tảng đa số Ả Rập-Sunni, chứ không phải trên các nhóm ý thức hệ cụ thể của nó (“Salafist”, “Anh em Hồi giáo”, “tự do”, “cánh tả” v.v.). Do đó, chế độ của A. Al-Sharaa đại diện cho kết quả của sự chuyển đổi “chủ nghĩa Hồi giáo chính trị” theo hướng chủ nghĩa dân tộc Syria Sunni, mà ở giai đoạn nhất định đã sử dụng chủ nghĩa chính trị cực đoan như một công cụ để huy động lực lượng.
Điều này cũng giải thích vì sao Damascus đồng ý đối với lệnh ngừng bắn và tiến tới bình thường hóa quan hệ với Israel – một bước đi không thể chấp nhận được đối với phe Hồi giáo cực đoan. Quyết định này phản ánh không phải là một động thái chiến thuật, mà là đặc trưng bản chất của quyền lực, nơi ý thức hệ phục vụ như một công cụ thay đổi theo các nhiệm vụ được đặt ra, còn mục tiêu cuối cùng là duy trì quyền kiểm soát theo mô hình các vương quốc dầu mỏ vùng Vịnh.
Thách thức trong việc kiểm soát các nhóm vũ trang
Tuy nhiên, vẫn tồn tại khoảng cách nghiêm trọng giữa khát vọng của chính quyền Syria mới và kỳ vọng của các nhóm vũ trang đã đưa họ lên nắm quyền. Chính phủ của A. Al-Sharaa không có đủ nguồn lực để đưa các lực lượng này đến một khối chung, cũng như để giải tán cưỡng chế các nhóm mà không có nguy cơ khơi mào xung đột mới trong nội bộ liên minh chiến thắng.
Việc chính phủ kiểm soát yếu kém đối với các nhóm vũ trang đã dẫn đến các sự kiện bi thảm trên bờ biển Syria vào tháng 3 năm 2025. Cuộc đàn áp nhằm vào cái gọi là “fulul” (“tàn dư của chế độ Assad”) đã biến thành một loạt vụ thảm sát dân thường thuộc cộng đồng Alawite. Khoảng 1.500 người đã trở thành nạn nhân, và đến nay vẫn còn hàng chục người mất tích.
Đến tháng 7, một cuộc xung đột mới bùng phát giữa lực lượng chính phủ và các nhóm Druze tại tỉnh As-Suwayda. Sự kiện này một lần nữa phơi bày sự bất lực của chính quyền trong việc bảo đảm tuân thủ các lệnh cấm giết hại và bạo lực đối với dân thường.
Các sự kiện ở As-Suwayda cũng cho thấy rằng, dù Bộ trưởng Quốc phòng từng kêu gọi giải tán toàn bộ các nhóm vũ trang trong vòng mười ngày (từ tháng 5), vô số dân quân bộ lạc vẫn tiến hành các hoạt động quân sự riêng nhằm vào người Druze và tiếp tục duy trì vị thế độc lập. Đáng chú ý, thay vì gây sức ép giải giáp, Damascus lại có xu hướng dung túng và thậm chí ưu ái các lực lượng này.
Nguồn gốc của bạo lực
Khi phân tích cải cách khối lực lượng, cần tránh các diễn giải đơn giản hóa quy kết nguyên nhân của bạo lực, bao gồm cả xung đột liên cộng đồng, chỉ thuần túy vào “gốc rễ chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan” của những nhóm này hay nhóm khác. Nhiều diễn giải về bạo lực liên cộng đồng ở Syria đặt trách nhiệm lên ý thức hệ như chất xúc tác chính, được nhân cách hóa trong hình ảnh “chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan” và đặc biệt “các chiến binh nước ngoài” hiện diện trong cấu trúc chỉ huy của quân đội và Bộ Nội vụ Syria.
Tuy nhiên, nguyên nhân cốt lõi của bạo lực kéo dài nằm ở di sản từ 50 năm cai trị của gia đình Assad. Chế độ này đã chủ ý khoét sâu chia rẽ cộng đồng, khai thác “nỗi sợ tập thể” của các nhóm thiểu số tôn giáo trước đa số Sunni và buộc họ phải dựa dẫm vào triều đại cầm quyền để tồn tại.
Bạo lực ở Syria không bắt nguồn từ một “sự thù hận tôn giáo” mơ hồ, mà từ chính công trình xã hội của chế độ độc tài đã nghiền nát xã hội trong nhiều thập kỷ. Khi nhà nước liên tục gieo vào dân chúng tư tưởng rằng “người khác” là kẻ thù, thì sự sụp đổ của chế độ Assad tất yếu đã giải phóng những dồn nén, làm bùng nổ làn sóng trả thù nhắm vào những người từng ủng hộ chế độ.
Cải cách lĩnh vực an ninh
Mặc dù đối mặt với hàng loạt khó khăn, quá trình cải cách vẫn được tiếp tục và chứng tỏ một số kết quả tích cực trên nền các vấn đề hệ thống kéo dài. Cụ thể, lãnh đạo Syria – sau khi rút kinh nghiệm từ những hệ quả tiêu cực của việc sử dụng quân đội và Bộ Nội vụ tại vùng bờ biển và ở As-Suwayda, đồng thời trong khuôn khổ thực hiện các khuyến nghị của Liên Hợp Quốc theo kết quả điều tra sự kiện tháng 3 – đã khởi xướng chính sách tuyển dụng có mục tiêu các đại diện của những nhóm thiểu số vào các cơ cấu quân đội và lực lượng thực thi pháp luật.
Biện pháp này nhằm vượt qua cuộc khủng hoảng cấu trúc sâu sắc trong khối lực lượng và xây dựng một hệ thống bổ nhiệm nhân sự an ninh cân bằng hơn, có khả năng phản ứng phù hợp trước các thách thức của giai đoạn chuyển tiếp. Thực tế, tại khu vực Afrin vào cuối tháng 8 năm 2025, đã có tới 1.000 người Kurd địa phương được tiếp nhận vào Lực lượng An ninh Công cộng của Bộ Nội vụ (SOA), trong đó có số lượng đáng kể thuộc các nhóm thiểu số tôn giáo như Alawite và Yazidi.
Một số nhà phân tích và quan sát hy vọng rằng chiến dịch bắt đầu thu hút các nhóm thiểu số vào các cơ cấu lực lượng báo hiệu sự chuyển dịch hướng đến tính bao trùm lớn hơn. Đồng thời, một số cộng đồng thiểu số với việc mở chiến dịch này có chủ đích thúc đẩy thanh niên của mình gia nhập hàng ngũ lực lượng an ninh hoặc vì tham vọng sự nghiệp, hoặc với hy vọng nhận được lợi ích chính trị.
“Sát nhập hệ thống” và tái cơ cấu lực lượng
Sau sự sụp đổ của chế độ cũ, Syria đã tiến hành các chuyển đổi cấu trúc của các đơn vị an ninh chủ chốt. Số lượng các cơ quan đã giảm xuống còn bốn cơ quan chính: Bộ Quốc phòng, Bộ Nội vụ, Cục Tình báo Chính, và Cục An ninh Quốc gia.
Trong khuôn khổ cải tổ này, Cục Tình báo Chính và Cục An ninh Quốc gia được đặt trực tiếp dưới quyền Tổng thống (trước đây hai cơ quan này chỉ phục tùng hình thức Bộ Nội vụ và chịu sự điều phối của Văn phòng An ninh thuộc đảng Ba’ath, dẫn đến tình trạng phục tùng kép). Thay đổi này cho thấy nỗ lực tập trung hóa việc quản lý lĩnh vực an ninh, cũng như thiết lập sự kiểm soát trực tiếp của Tổng thống đối với cộng đồng tình báo. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có bước đi đáng kể nào trong việc cải cách sâu hơn, như xây dựng khung pháp lý mới cho hoạt động. Điều này tạo ra một sự mất cân bằng trong tiến trình chuyển đổi, vốn hiện đang tập trung chủ yếu vào quân đội và Bộ Nội vụ.
Trong khuôn khổ những nỗ lực củng cố thể chế quân sự và lực lượng thực thi pháp luật, chính phủ Syria đã triển khai nhiều biện pháp nhằm tích hợp các nhóm vũ trang vốn không đồng nhất vào trong cấu trúc nhà nước thống nhất. Quá trình này, vốn phức tạp và đa chiều, bắt đầu từ cuối năm 2024, được thiết kế theo nhiều hướng song song và dự kiến trải qua các giai đoạn chuyển đổi kế tiếp nhau, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế về giải giáp, giải ngũ và tái hòa nhập (DDR), cũng như cải cách lĩnh vực/hệ thống an ninh (RSSB).
Hiện tại, các biện pháp của chính quyền tập trung vào ba hướng chính: “sát nhập”, “kiểm soát an ninh” và “tái cơ cấu” – những cách tiếp cận có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Trong đó, “sát nhập” được hiểu là quá trình đưa các nhóm nổi dậy cũ và dân quân vào thành phần lực lượng chính quy, nhưng không thay đổi căn bản tổ chức nội bộ hay cơ cấu chỉ huy của họ.
Đây là một cách tiếp cận thực dụng, giúp nhanh chóng tăng quân số lực lượng chính phủ và đạt mục tiêu 200 nghìn quân theo kế hoạch. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn rủi ro lớn: sự tồn tại của những “quân đội bên trong quân đội”.
Các bước thực tế để tích hợp
Để hệ thống hóa quá trình tích hợp, Syria đã thành lập các cơ quan phối hợp chuyên trách. Ủy ban Cao cấp về Tổ chức Dữ liệu Quân sự đã thống kê lực lượng và trang bị của các nhóm vũ trang cần sát nhập: khoảng 100 nghìn chiến binh và 15 nghìn đơn vị vũ khí hạng nặng. Tính đến tháng 6 năm 2025, khoảng 100 nghìn quân nhân trong số 200 nghìn theo kế hoạch đã được tái hòa nhập vào quân đội; bên cạnh đó, còn có thêm 30–50 nghìn tân binh mới được tuyển mộ.
Theo dự kiến, quân đội sẽ được tổ chức thành 20 sư đoàn, mỗi sư đoàn khoảng 10 nghìn người, gồm năm lữ đoàn: hai lữ đoàn bộ binh, một lữ đoàn thiết giáp, một lữ đoàn đặc nhiệm và một lữ đoàn đa chức năng.
Một thay đổi thể chế quan trọng là việc thay thế hệ thống trưng binh bắt buộc (áp dụng dưới thời Bashar al-Assad) bằng nguyên tắc tự nguyện gia nhập lực lượng vũ trang. Bước chuyển này nhằm phục vụ hai mục tiêu: một mặt, tạo điều kiện tích hợp hàng trăm nghìn chiến binh từ các nhóm vũ trang khác nhau; mặt khác, xây dựng một quân đội chuyên nghiệp dựa trên tinh thần tự nguyện, phù hợp với các nguyên tắc chủ chốt của chương trình DDR và RSSB.
Tuy nhiên, các sự kiện ở vùng bờ biển tháng 3 và tại As-Suwayda tháng 7 năm 2025, khi quân đội chính phủ bất lực trong việc ngăn chặn các vụ thảm sát dân thường, đã khiến hiệu quả của những biện pháp cải cách này bị đặt dấu hỏi nghiêm trọng. Các sự kiện đó làm dấy lên câu hỏi: liệu quân đội mới có đủ khả năng duy trì kỷ luật, tuân thủ hệ thống thứ bậc và đảm bảo thi hành mệnh lệnh từ chỉ huy trung ương hay không?
Các vấn đề phức tạp của tích hợp
Quá trình thống nhất và sát nhập các nhóm vũ trang vào cơ cấu quân đội mới phải đối mặt với ba thách thức chính:
Thứ nhất, cần xây dựng các tiêu chuẩn chuyên môn thống nhất cho việc bổ nhiệm vào vị trí chỉ huy. Hiện chỉ một phần nhỏ sĩ quan bất đồng chính kiến có nền tảng đào tạo quân sự chuyên biệt và kinh nghiệm trong quân đội chính quy. Phần lớn các lãnh đạo quân sự ở nhiều cấp đều xuất thân từ dân sự. Dù một số đã tham gia các khóa huấn luyện nâng cao tại những “trường cao đẳng” hay “học viện quân sự” do Chính phủ Cứu rỗi ở Idlib tổ chức, song khó có thể coi đó là nơi đào tạo kiến thức và kỹ năng chuyên sâu về chiến tranh hiện đại, quản lý và hậu cần.
Thứ hai, vấn đề kỷ luật quân sự và năng lực chuyên môn tổng thể của nhân sự. Hiện tồn tại sự chênh lệch nghiêm trọng về trình độ huấn luyện và ý thức kỷ luật giữa các nhóm khác nhau. Để khắc phục, cần phát triển hệ thống tiêu chuẩn đào tạo thống nhất, đi kèm chương trình đào tạo lại và phát triển chuyên môn liên tục trong khuôn khổ cải cách RSSB.
Thứ ba, việc tích hợp các chiến binh nước ngoài tại Syria là thách thức đặc biệt, do phần lớn họ mang quan điểm cực đoan. Cần xây dựng các chương trình riêng biệt, phù hợp với đặc thù của nhóm này và tương thích với chuẩn mực quốc tế về tái hòa nhập. Ngoài ra, tình trạng bất ổn khu vực cùng sự can thiệp từ bên ngoài vẫn là những trở ngại lớn cho tiến trình cải cách quân sự. Các nhóm lực lượng chính.
Cải cách Bộ Nội vụ
Bộ Nội vụ tiến hành cải cách cấu trúc sâu sắc, hướng đến tạo ra hệ thống an ninh thống nhất tương ứng với nguyên tắc cải cách hệ thống an ninh (RSSB), và đã tiến xa hơn đáng kể so với Bộ Quốc phòng, mà vẫn cố gắng thống nhất tất cả các nhóm vũ trang dưới chỉ huy thống nhất của mình. Bộ Nội vụ thì đại diện cho thể chế tập trung hóa nhiều hơn và được hình thành đầy đủ hơn.
Theo cơ cấu mới, Syria được chia thành năm khu vực địa lý: Đông (Hasaka, Raqqa, Deir ez-Zor), Bắc (Aleppo, Idlib), Bờ biển (Latakia, Tartus), Trung tâm (Homs, Hama) và Nam (Damascus, Daraa, As-Suwayda, Quneitra).
“Tái cấu trúc toàn diện” bao gồm hàng loạt bổ nhiệm hành chính và thay đổi tổ chức, nhằm tối ưu hóa quản lý nhưng vẫn duy trì cơ chế ra quyết định tập trung ở cấp chiến lược. Trọng tâm cải cách là thống nhất lực lượng cảnh sát và Lực lượng An ninh Công cộng (SOA) dưới một hệ thống chỉ huy chung ở cấp tỉnh, phù hợp với thông lệ quốc tế trong cải cách RSSB.
Từ đầu 2025, Bộ Nội vụ bắt đầu tuyển mộ vào hàng ngũ của mình các đại diện thiểu số, đóng vai trò người giám hộ chính của phân quyền không chính thức, thử nghiệm các sơ đồ và phương pháp đảm bảo quyền và an ninh của các nhóm thiểu số.
Tài trợ cho các chương trình quân sự
Việc tiến hành cải cách phức tạp đòi hỏi nguồn lực tài chính đáng kể cho đào tạo lại nhân sự, tạo ra hệ thống hỗ trợ xã hội cho các dân quân giải ngũ và hiện đại hóa cơ sở hạ tầng. Khủng hoảng kinh tế hạn chế đáng kể khả năng của chính phủ theo hướng này.
Từ đầu tháng 5, Bộ Quốc phòng Syria đảm nhận toàn bộ việc quản lý tài chính của lực lượng vũ trang, trở thành cơ quan duy nhất có thẩm quyền chi trả lương và ký kết hợp đồng. Khác với nhiều lĩnh vực khác, trong lĩnh vực an ninh, mức lương được duy trì ở mức khá cao so với mặt bằng chung: khởi điểm từ 150 USD/tháng, cộng thêm 50 USD cho quân nhân đã kết hôn, và có thể lên đến 500 USD. Chính sách này nhằm thu hút số lượng lớn tân binh cho quân đội và Bộ Nội vụ, từ đó tạo nên một “yếu tố gắn kết” để hàn gắn các phe phái vốn không đồng nhất.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy Damascus không đủ khả năng để trả mức lương đã hứa. Nguồn tài trợ cho việc xây dựng lực lượng quân sự được huy động từ nhiều kênh khác nhau, trong đó có tài sản cũ của HTS (bao gồm các công ty viễn thông từng thuộc sở hữu gia đình Assad). Một số đơn vị vẫn giữ quan hệ chặt chẽ với Ankara tiếp tục nhận các khoản hỗ trợ tài chính trực tiếp từ Thổ Nhĩ Kỳ.
Kết quả của cải cách lực lượng vũ trang
Kết quả của các cải cách hiện tại là sự hình thành một lực lượng vũ trang mới của Syria, mang tính thống hợp nhưng vẫn rất không đồng nhất. Thành phần bao gồm: Các đơn vị HTS giữ nguyên cấu trúc ban đầu, song trở thành hạt nhân của quân đội mới với các ký hiệu đơn vị mới; Một phần lực lượng NFL được tích hợp hình thức vào hệ thống Bộ Quốc phòng, chấp nhận trật tự quân sự và cơ chế chỉ huy; Các phe phái của SNA tham gia một phần vào quá trình tích hợp nhưng vẫn duy trì hoạt động nhờ nguồn tài trợ bên ngoài; Bổ sung thêm các đơn vị mới do Bộ Quốc phòng trực tiếp thành lập, như các sư đoàn “mới”.
Trong số các đơn vị lục quân mới, có đơn vị tồn tại chủ yếu trên giấy tờ, nhưng cũng có đơn vị đã bắt đầu thực hiện nhiệm vụ chiến đấu – điều này cho thấy cấu trúc tổ chức thực tế đang dần hình thành. Hầu hết các nhóm hiện hữu vẫn được tổ chức theo nguyên tắc lãnh thổ, tiếp nối mô hình của Quân đội Ả Rập Syria (SAA) trước năm 2011. Như vậy, quân đội mới về cơ bản vẫn đi theo mô hình lãnh thổ này.
Trong khi đó, không quân, hải quân và phòng không Syria gần như bị tiêu diệt hoàn toàn vào tháng 12/2024 do các đòn tấn công có chủ đích từ Israel, và hiện chưa thể phục hồi.
Sự hỗ trợ bên ngoài cho tiến trình tái vũ trang vẫn ở mức rất hạn chế. Mặc dù tuyên bố mạnh mẽ, Thổ Nhĩ Kỳ chưa cung cấp viện trợ quy mô lớn; các lô vũ khí chỉ ở mức nhỏ, chủ yếu là xe bọc thép nhẹ dành cho những nhóm có liên kết với Ankara, trong khi các nhóm khác chỉ nhận được hỗ trợ tối thiểu. Do đó, dù có thỏa thuận với Ankara, Damascus vẫn đặt hy vọng vào khả năng khôi phục viện trợ quân sự từ Nga và hỗ trợ tài chính từ các quốc gia Ả Rập – một phần có thể được dùng để mua sắm vũ khí và thúc đẩy cải cách quân sự.
Riêng việc tích hợp Các lực lượng Dân chủ Syria (SDF) vẫn bế tắc; các cuộc đàm phán chưa đạt tiến triển. Sau các sự kiện ở Suwayda tháng 7, triển vọng đưa lực lượng Druze vào cấu trúc an ninh quốc gia cũng càng trở nên xa vời.
Tình thế tiến thoái lưỡng nan và con đường chiến lược
Phân tích quá trình cải cách cơ cấu lực lượng Syria cho thấy chính quyền mới rơi vào một tình thế tiến thoái lưỡng nan cơ bản: phải lựa chọn giữa tính khả thi trước mắt và sự bền vững lâu dài. Mô hình “tích hợp lai” hiện nay – kết hợp cải cách hình thức với thực tiễn dung hợp tình huống – đã giúp nhanh chóng tạo ra những thể chế quân sự và an ninh tương đối vận hành được. Tuy nhiên, mô hình này đồng thời tái tạo nguy cơ phân mảnh và để lại những lỗ hổng hệ thống do vẫn duy trì các cơ cấu quản lý song song và sự trung thành chia rẽ.
Mâu thuẫn nổi bật nhất nằm ở chỗ: trong khi chính quyền tuyên bố xây dựng lực lượng an ninh chuyên nghiệp, trên thực tế họ vẫn phải chấp nhận những thỏa hiệp với các nhóm vũ trang. Điều này thể hiện rõ trong cách tiếp cận khác biệt với từng lực lượng: các nhóm liên kết với HTS và Mặt trận Giải phóng Quốc gia được tích hợp dần dần; các nhóm thân Thổ Nhĩ Kỳ trong Quân đội Quốc gia Syria vẫn giữ mức độ tự trị lớn nhờ bảo trợ từ bên ngoài; còn Các lực lượng Dân chủ Syria, dù đã ký thỏa thuận với Damascus hồi tháng 3, vẫn chưa có bước hội nhập thực chất vào quân đội và Bộ Nội vụ.
Triển vọng cải cách thành công phụ thuộc vào việc chính quyền có thể vượt qua mô hình “phân mảnh được quản lý” hay không. Điều này không chỉ đòi hỏi nguồn lực tài chính, mà quan trọng hơn là ý chí chính trị để áp đặt tiêu chuẩn trách nhiệm thống nhất cho toàn bộ cơ cấu lực lượng, thiết lập các cơ chế giám sát độc lập, tích hợp đại diện thiểu số vào mọi cấp quản lý và phát triển một chiến lược dài hạn cho việc chuyên nghiệp hóa lực lượng an ninh.
Kinh nghiệm cải cách tương đối thành công của Bộ Nội vụ cho thấy rằng những thay đổi mang tính hệ thống hoàn toàn khả thi khi có chiến lược rõ ràng và nguồn lực phù hợp. Tuy nhiên, việc áp dụng mô hình này cho quân đội sẽ đòi hỏi không chỉ thời gian, mà còn cần một sự thay đổi triệt để trong cách quản lý an ninh – đặc biệt là chấm dứt tình trạng “quân đội trong quân đội” thông qua cơ chế luân chuyển thường xuyên và đào tạo lại nhân sự.
Ưu tiên hàng đầu phải là xây dựng một hệ thống giáo dục quân sự tập trung và liên tục, nhằm nâng cao năng lực, đào tạo lại sĩ quan và binh sĩ. Nguyên tắc quan trọng là sau khi hoàn thành khóa đào tạo, quân nhân không được quay lại đơn vị cũ, mà phải được phân bổ đồng đều vào các sư đoàn và lữ đoàn khác nhau của quân đội mới.
Cuối cùng, điều kiện tiên quyết để cải cách thành công là ngăn chặn ảnh hưởng chi phối từ bên ngoài, đặc biệt là từ Thổ Nhĩ Kỳ. Trong bối cảnh này, Nga cùng các đối tác Ả Rập có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cải cách, tạo ra một khuôn khổ đa phương để cân bằng ảnh hưởng bên ngoài, qua đó xây dựng được những cơ cấu lực lượng quốc gia thực sự và mang tính chuyên nghiệp cho Syria./.
Biên dịch: Bùi Toàn
Tác giả: Kirill Semenov là nhà khoa học chính trị, chuyên gia về Trung Đông, chuyên gia độc lập trong lĩnh vực xung đột Trung Đông, hoạt động của các phong trào Hồi giáo và các tổ chức khủng bố.
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của Nghiên cứu Chiến lược. Mọi trao đổi học thuật và các vấn đề khác, quý độc giả có thể liên hệ với ban biên tập qua địa chỉ mail: [email protected]
