Một số dự báo trên các lĩnh vực vào năm 2026
Kinh tế
Các dự báo mới nhất cho thấy kinh tế thế giới năm 2026 nhiều khả năng duy trì trạng thái “tăng trưởng thấp nhưng không rơi vào suy thoái”. Báo cáo World Economic Outlook tháng 10/2025 của IMF dự báo tăng trưởng toàn cầu giảm từ 3,3% năm 2024 xuống 3,2% năm 2025 và 3,1% năm 2026, với các nền kinh tế phát triển tăng quanh 1,5%, trong khi nhóm mới nổi và đang phát triển duy trì trên 4%[1]. Bức tranh này hàm ý năm 2026 tiếp tục là một năm “hạ cánh mềm kéo dài”: tăng trưởng thấp hơn trung bình lịch sử trước COVID, nhưng chưa đủ yếu để cấu thành suy thoái toàn cầu.
Về thương mại, WTO trong báo cáo Global Trade Outlook and Statistics 10/2025 dự báo tăng trưởng khối lượng thương mại hàng hóa thế giới giảm từ 2,8% năm 2024 xuống 2,4% năm 2025 và chỉ còn 0,5% năm 2026, đồng thời cảnh báo triển vọng 2026 “xấu đi rõ rệt” do căng thẳng địa chính trị, bất định chính sách và xu hướng phân mảnh kinh tế[2]. Như vậy, ngay cả khi GDP toàn cầu vẫn tăng quanh 3,1%, thương mại hàng hóa – động lực truyền thống của toàn cầu hóa – nhiều khả năng sẽ tăng rất yếu, trong khi thương mại dịch vụ (đặc biệt dịch vụ số, tài chính, du lịch) trở thành động lực bù đắp chính. Cấu trúc tăng trưởng cũng tiếp tục phân hóa. IMF dự báo các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển sẽ tăng trên 4% trong năm 2026, cao gần gấp ba lần nhóm phát triển. Áp lực lãi suất cao giảm dần, nhưng dư âm của chu kỳ thắt chặt 2021–2024, mức nợ công kỷ lục và chi phí quốc phòng gia tăng khiến không gian tài khóa của nhiều nước OECD bị hạn chế, kéo theo khả năng phục hồi của châu Âu và một số nền kinh tế phát triển khá mong manh.
Đối với Trung Quốc, IMF trong đánh giá Điều IV năm 2025 nâng nhẹ dự báo tăng trưởng 2025–2026 nhưng đồng thời cảnh báo mô hình phụ thuộc mạnh vào xuất khẩu, đầu tư công nghiệp và một thặng dư thương mại kỷ lục khoảng 1 nghìn tỉ USD đang làm gia tăng căng thẳng thương mại toàn cầu. IMF kêu gọi Bắc Kinh thực hiện các cải cách “dũng cảm” để tăng tiêu dùng nội địa, trong đó bao gồm gói chi tiêu xã hội có thể lên tới 3% GDP và xử lý triệt để khủng hoảng bất động sản với chi phí ước khoảng 5% GDP[3]. Nếu Trung Quốc chậm điều chỉnh, nhiều khả năng năm 2026 sẽ chứng kiến làn sóng biện pháp phòng vệ thương mại mới nhắm vào hàng xuất khẩu Trung Quốc, làm trầm trọng thêm bức tranh thương mại vốn đã ảm đạm.
Tổng thể, kinh tế thế giới năm 2026 có triển vọng tăng trưởng dương nhưng vẫn còn khá yếu, với “trục gánh vác” nằm ở các nền kinh tế châu Á, trong khi thương mại hàng hóa tiếp tục chịu sức ép từ bảo hộ, căng thẳng chiến lược và tái cấu trúc chuỗi cung ứng.
Trong bối cảnh toàn cầu tăng trưởng thấp, Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương vẫn được IMF coi là “động cơ chính của tăng trưởng thế giới”. Báo cáo Regional Economic Outlook for Asia and Pacific tháng 10/2025 dự báo tăng trưởng khu vực giữ ở mức 4,5% năm 2025 và giảm nhẹ xuống 4,1% năm 2026, nhưng vẫn đóng góp khoảng 60% tăng trưởng toàn cầu[4]. ADB trong Asian Development Outlook bản cập nhật tháng 12/2025 thậm chí nâng dự báo cho “châu Á đang phát triển” lên 5,1% năm 2025 và 4,6% năm 2026, nhờ nhu cầu mạnh từ các nền kinh tế công nghệ cao và tăng trưởng vượt kỳ vọng của Ấn Độ.
Ấn Độ nổi lên như điểm sáng khi ADB nâng dự báo tăng trưởng khu vực Nam Á lên 6,5% năm 2025, dựa trên số liệu tăng trưởng quý II tài khóa của Ấn Độ đạt 8,2%, đồng thời coi đà tăng trưởng mạnh của Ấn Độ là nhân tố then chốt kéo triển vọng khu vực lên mức 4,6% năm 2026[5]. Ngược lại, Trung Quốc còn phải chịu sức ép kéo dài từ bất động sản và nhu cầu nội địa yếu, buộc phải dựa nhiều hơn vào xuất khẩu công nghiệp và công nghệ, trong bối cảnh môi trường thương mại quốc tế ngày càng nhạy cảm.
Đông Nam Á và các nền kinh tế ven Ấn Độ Dương được dự báo hưởng lợi từ làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng và nhu cầu chip/điện tử liên quan đến AI. ADB nâng dự báo tăng trưởng Đông Nam Á lên 4,5% năm 2025 và 4,4% năm 2026, đồng thời nhấn mạnh vai trò của “cú hích AI và điện tử” trong cải thiện xuất khẩu khu vực. Tuy nhiên, các nền kinh tế châu Á – Thái Bình Dương phải đối mặt với rủi ro suy giảm nhu cầu xuất khẩu do thuế quan của Mỹ tăng, xu hướng bảo hộ và bất định thương mại, bên cạnh các thách thức nội tại như đà tăng trưởng dài hạn chậm lại, dân số già hóa và căng thẳng xã hội.
Ngoài ra, tác động của khí hậu được dự báo ngày càng trở thành nhân tố kinh tế trung tâm. ADB và các báo cáo khí hậu khu vực ước tính châu Á – Thái Bình Dương cần khoảng 250 tỉ USD mỗi năm giai đoạn 2025–2040 cho nước sạch và vệ sinh, đồng thời nhấn mạnh những cú sốc lũ lụt gần đây ở Indonesia, Thái Lan, Malaysia cho thấy rủi ro gián đoạn sản xuất và hạ tầng là rất đáng kể. Vì vậy, bức tranh kinh tế Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương năm 2026 có thể tóm lược là: tăng trưởng cao nhất thế giới nhưng kèm theo rủi ro bên ngoài (thuế, phân mảnh thương mại) và bên trong (khí hậu, nợ, bất ổn xã hội) ngày càng chồng lớp.
Chính trị – trật tự quốc tế
Trật tự quốc tế năm 2026 nhiều khả năng tiếp tục ở trạng thái “đa cực bất ổn”: quyền lực phân tán hơn nhưng thiếu cơ chế điều phối hiệu quả. Các động thái của Mỹ đều chỉ ra rằng cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc đã trở thành “trụ cột” lâu dài trong tư duy an ninh Mỹ, khiến các chính sách thương mại, công nghệ và liên minh đều xoay quanh logic đối trọng với Trung Quốc. Nhưng trong năm tới, cạnh tranh Mỹ – Trung có thể theo xu hướng “quản lý cạnh tranh” kỹ hơn. Các nghiên cứu của CSIS, RAND và nhiều think tank khác chỉ ra rằng cả hai quốc gia đều nhận thấy chi phí leo thang đối đầu trực tiếp đã tăng mạnh – từ rủi ro chiến tranh nóng tới tác động kinh tế của thuế quan và tách rời công nghệ – nên có động lực duy trì các “hành lang bảo hiểm” như đường dây nóng, cơ chế tham vấn quân sự, đối thoại kinh tế. Tuy nhiên, bản thân cấu trúc đa cực – với việc nhiều cường quốc tầm trung theo đuổi lợi ích riêng – đồng nghĩa với việc khủng hoảng khu vực (Ukraine, Trung Đông, Sahel, Balkan…) có thể dễ dàng “tràn lan” vào hệ thống toàn cầu nhưng lại rất khó được giải quyết triệt để.
Một xu hướng khác là bất ổn nội trị và “chính trị đường phố” sẽ tiếp tục chi phối đời sống chính trị nhiều nước đang phát triển trong năm 2026. Kinh nghiệm năm 2025 tại một loạt nước Nam Á và Đông Nam Á – nơi biểu tình của thế hệ trẻ bùng phát do khủng hoảng kinh tế, tham nhũng, suy thoái môi trường cho thấy sự mong manh của tính chính danh chính trị ở nhiều chế độ, và xu hướng này khó có thể đảo ngược trong năm tới nếu nền tảng kinh tế – xã hội không được cải thiện.
Ở cấp độ khu vực, cục diện chính trị Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương năm 2026 có khả năng tiếp tục xoay quanh cạnh tranh Mỹ – Trung, song với vai trò ngày càng tăng của các cường quốc tầm trung và cơ chế khu vực.
Về phía Mỹ và các đồng minh, Quad và AUKUS được dự báo vẫn là hai trụ cột chính của cấu trúc chính trị – an ninh mới. Với các tuyên bố và các cam kết nền tảng trong năm 2025, nhiều khả năng trong năm tới khu vực sẽ chứng kiến sự tiếp tục “dày hóa” mạng lưới hợp tác chính trị – an ninh giữa Mỹ, Nhật, Ấn, Australia và các đối tác châu Âu tại khu vực.
Tuy nhiên, khu vực không chỉ là “bàn cờ của các siêu cường” mà còn là nơi các nước tầm trung và nhỏ chủ động tìm kiếm “tự chủ chiến lược”. Các nước châu Á – Thái Bình Dương đang hướng tới tăng cường hội nhập nội vùng (qua RCEP, các FTA, hợp tác tài chính) và đa dạng hóa quan hệ đối tác để giảm phụ thuộc quá mức vào một cực. Việt Nam, Indonesia, Ấn Độ, các nước ASEAN khác, cũng như Hàn Quốc, Australia đều được ghi nhận thúc đẩy đồng thời quan hệ với Mỹ, Trung, EU và các đối tác khác, phản ánh xu thế “đa liên kết, không liên minh độc quyền”.
An ninh – quân sự
Trong năm tới, các xung đột lớn (Ukraine, Gaza, Sahel…) vẫn chưa hề có dấu hiệu đạt thỏa thuận chính trị bền vững, trong khi các nước NATO và nhiều nền kinh tế khác cam kết nâng chi tiêu quốc phòng lên hoặc vượt mức 2% GDP. Nhìn chung, bản đồ xung đột toàn cầu 2026 có lẽ ít thay đổi so với 2025: vẫn những điểm nóng đó, chỉ có mức độ nặng nhẹ khác nhau. Thậm chí có thể xuất hiện vài xung đột “nhỏ” mới ở những nơi tưởng chừng ổn định. Ví dụ, tình trạng đảo chính quân sự lan ở châu Phi năm 2025 (Niger, Gabon) chưa dừng, có thể lan sang các nước yếu kế cận. Hay ở Mỹ Latinh, khủng hoảng kinh tế có thể châm ngòi bạo loạn ở quốc gia dễ tổn thương (như Haiti, Venezuela). Dù vậy, những xung đột cục bộ này nếu bùng phát, nhiều khả năng sẽ được dàn xếp nhanh chóng bởi các nước lớn hoặc tổ chức khu vực. Các cường quốc đều muốn tránh cùng lúc nhiều cuộc khủng hoảng vượt kiểm soát. Do đó, có thể kỳ vọng những xung đột nhỏ (nếu xảy ra) sẽ được giới hạn quy mô và thời gian, thông qua trung gian hòa giải hoặc can thiệp giới hạn.
Ở một khía cạnh khác, các báo cáo về mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) cảnh báo việc chi tiêu quân sự tăng vọt đang “bào mòn” nguồn lực cho phát triển, khi nhiều nước ưu tiên ngân sách quốc phòng thay vì đầu tư vào y tế, giáo dục, thích ứng khí hậu[6]. Trong bối cảnh một loạt cuộc chiến kéo dài và nguy cơ xung đột mới xuất hiện (đặc biệt tại Trung Đông mở rộng và khu vực tranh chấp lãnh thổ), năm 2026 được dự báo sẽ chứng kiến nguy cơ va chạm “ngoài ý muốn” tăng, nhất là ở những khu vực có mật độ hiện diện quân sự dày đặc như Biển Đen, Đông Địa Trung Hải, Biển Đông và vùng trời quanh Đài Loan.
Đồng thời, an ninh toàn cầu đang chuyển dịch mạnh sang các miền tác chiến mới: không gian mạng và không gian vũ trụ. DORA của EU bắt đầu áp dụng đầy đủ từ 17/1/2025, yêu cầu toàn bộ hệ thống tài chính châu Âu phải quản trị rủi ro ICT ở mức độ cao, cho thấy các nền kinh tế lớn coi tấn công mạng và gián đoạn hệ thống số là thách thức an ninh ngang hàng với đe dọa quân sự truyền thống. Các báo cáo an ninh gần đây cũng ghi nhận gia tăng tấn công mạng vào hạ tầng trọng yếu, hệ thống tài chính và chuỗi cung ứng – xu hướng chắc chắn sẽ tiếp diễn, thậm chí gia tăng trong năm 2026 khi việc ứng dụng AI vào cả tấn công lẫn phòng thủ mạng trở nên phổ biến hơn.
Biển Đông, eo biển Đài Loan và biển Hoa Đông được dự báo tiếp tục là các “điểm nóng ưu tiên” năm 2026. Đặc biệt là các căng thẳng giữa Trung Quốc và Nhật Bản khả năng rất cao sẽ còn kéo dài trong một thời gian tới, có nguy cơ kéo thêm các bên như (Mỹ, Triều Tiên, Hàn Quốc) tham gia vào, càng làm gia tăng bất ổn trong khu vực. Tuy nhiên, một yếu tố có thể kiềm chế xung đột Đông Á chính là nhận thức rõ của các bên về hậu quả. Không ai muốn đẩy tình hình thành chiến tranh toàn diện, bởi chi phí kinh tế – sinh mạng sẽ khổng lồ và không bên nào chắc thắng nhanh. Do đó, dù khả năng “nóng” lên ở Đông Á là cao, nhưng nhiều khả năng vẫn là màn “răn đe và đáp trả có kiểm soát” – ví dụ Trung Quốc có thể bắn tên lửa bay qua Đài Loan hoặc bao vây đảo trong thời gian ngắn thay vì đổ bộ, trong khi Mỹ – Nhật – Đài Loan đáp trả bằng diễn tập bắn đạn thật rầm rộ. Kịch bản cực đoan nhất (chiến tranh Trung – Đài) tuy không phải không thể xảy ra, nhưng thế giới hy vọng và sẽ nỗ lực để ngăn chặn thông qua răn đe đủ mạnh.
Ngoài an ninh truyền thống, các báo cáo về khí hậu và an ninh khu vực chỉ ra rằng rủi ro an ninh phi truyền thống (khí hậu, nước, năng lượng, thiên tai, tội phạm xuyên quốc gia) sẽ ngày càng hòa vào chương trình nghị sự an ninh cứng ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Báo cáo của phát kiến Weathering Risk và ADB nhấn mạnh tác động của biến đổi khí hậu lên an ninh nước, lương thực, di cư và xung đột tiềm tàng tại Nam Á, Đông Nam Á và các đảo quốc Thái Bình Dương, đồng thời ước tính nhu cầu đầu tư nước và vệ sinh của khu vực có thể lên tới 4 nghìn tỉ USD giai đoạn 2025–2040[7].
Khoa học – công nghệ
Xu hướng cuối cùng nhưng rất quan trọng cho năm 2026 là cuộc cạnh tranh công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ ngày càng gay gắt và dự báo có thể lan sang nhiều lĩnh vực hơn. Nếu 2025 trọng tâm là bán dẫn và AI, thì 2026 dự kiến mở rộng sang đua tranh trong năng lượng xanh, công nghệ quốc phòng thế hệ mới, không gian vũ trụ v..v.
Cuộc cạnh tranh này có thể tạo ra những liên minh công nghệ song song: phương Tây sẽ tăng cường hợp tác nội khối (Mỹ – EU – Nhật) về đổi mới sáng tạo, cùng với đó là lôi kéo thêm các đối tác như các quốc gia Đông Nam Á vào chung hệ sinh thái. Còn Trung Quốc có thể đẩy mạnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) và BRICS về chia sẻ công nghệ với các quốc gia trong khối. Một hệ quả đáng chú ý là thế giới có nguy cơ phân tách tiêu chuẩn: ví dụ, mạng 6G sắp tới có thể có chuẩn phương Tây và chuẩn Trung Quốc riêng, hệ điều hành Internet vạn vật (IoT) cũng vậy. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các nước đang phát triển – họ sẽ phải quyết định đi theo chuẩn nào hoặc tìm cách dung hòa, nếu không muốn bị mắc kẹt. Mặc dù cạnh tranh khốc liệt, cả Mỹ và Trung Quốc đều tránh xung đột quân sự trực tiếp, nhưng lại có sức mạnh to lớn nhằm định hình lại trật tự thế giới.
Trong năm 2026 cũng có thể kỳ vọng một số đột phá công nghệ do cạnh tranh thúc đẩy (ví dụ vắc-xin ung thư mRNA, lò phản ứng nhiệt hạch thử nghiệm, AI đạt ngưỡng giống trí tuệ con người hơn v…v). Những thành quả này nếu xuất hiện, tuy là kết quả cạnh tranh, nhưng đồng thời, các bước tiến đó cũng mang lợi ích chung cho nhân loại nếu được chia sẻ. Vấn đề là liệu bầu không khí quốc tế có đủ hợp tác để cùng hưởng lợi hay không. Điều này tùy thuộc rất lớn vào niềm tin giữa các cường quốc, thứ đang thiếu hụt trầm trọng hiện nay.
Một số vấn đề đặt ra đối với Việt Nam
Ứng xử khéo léo với bài toán đất hiếm: Trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ – Trung, Việt Nam nổi lên như một mắt xích quan trọng về tài nguyên chiến lược đặc biệt là đất hiếm. Theo ước tính của Mỹ, Việt Nam sở hữu trữ lượng đất hiếm lớn nhất thế giới sau Trung Quốc[8], với các mỏ quan trọng ở Lai Châu, Lâm Đồng. Khi phương Tây tìm cách “thoát Trung” về chuỗi cung ứng đất hiếm, Việt Nam được săn đón như một trong những nguồn cung thay thế hàng đầu. Mỹ và Việt Nam đã ký Biên bản ghi nhớ về hợp tác khoáng sản quan trọng tháng 9/2023, nhấn mạnh hỗ trợ kỹ thuật để Việt Nam khai thác và tinh chế đất hiếm. Tuy nhiên, bài toán không đơn giản chỉ là khai thác.
Trong bài toán đất hiếm, “ngả” hẳn về Trung Quốc mang lại lợi ích rất cụ thể: thị trường tiêu thụ lớn, chuỗi chế biến đã hoàn chỉnh, vốn và dự án có thể triển khai nhanh, chi phí logistics thấp. Việt Nam có thể thu tiền sớm nhờ xuất quặng, oxit cho hệ thống nhà máy Trung Quốc. Nhưng đổi lại là cái giá về chiến lược: dễ bị “khóa” vào vai trò mỏ nguyên liệu vệ tinh, phụ thuộc vào một bên đang nắm độc quyền chế biến. Trung Quốc có tiền lệ dùng đất hiếm làm công cụ gây sức ép, nên nếu Việt Nam lệ thuộc quá sâu, biên độ để linh hoạt chính sách sẽ thu hẹp, nhất là khi xảy ra căng thẳng khu vực. Mô hình khai thác chạy theo sản lượng còn có nguy cơ để lại gánh nặng môi trường và phản ứng trong nước. Và hơn nữa là khả năng bị cô lập cấm vận khỏi hệ thống của phương Tây, trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược về công nghệ giữa các cường quốc được dự báo sẽ ngày càng căng thẳng.
Nhưng nếu hợp tác nhiều với phương Tây – Mỹ, EU, Nhật, Hàn, Úc – lại mở ra cơ hội khác: tham gia vào các khâu chế biến sâu, luyện kim, sản xuất nam châm vĩnh cửu, linh kiện cho xe điện, năng lượng tái tạo v..v. Tức là Việt Nam có thể bước lên bậc giá trị cao hơn, gắn đất hiếm với mục tiêu phát triển công nghiệp, chuyển đổi xanh, và tăng thêm đòn bẩy trong quan hệ với các nước G7. Tuy nhiên, hợp tác với phương Tây thường đi cùng tiến độ chậm, thủ tục phức tạp, tiêu chuẩn môi trường và quản trị cao. Việt Nam phải tự cải cách thể chế, nâng minh bạch. Hơn nữa, nếu thiết kế chính sách thiếu khéo léo, Trung Quốc có thể nhìn đây là động thái “chọn phe”, từ đó gây sức ép kinh tế – chính trị lên Việt Nam.
Vì vậy, chiến lược phù hợp không phải là chọn hẳn Trung Quốc hay phương Tây, mà là cố ý phân tán quyền lực trong chuỗi đất hiếm. Việt Nam nên cho nhiều đối tác cùng tham gia, mỗi bên một phần trong chuỗi giá trị, đặt trần tỷ lệ offtake, ưu tiên FDI chất lượng cao ở khâu chế biến sâu, và giữ quyền kiểm soát với các mỏ, nhà máy chủ chốt.
Thông điệp xuyên suốt cần là: đất hiếm là tài sản phục vụ phát triển và chuyển đổi xanh của Việt Nam, không phải công cụ để đứng về phe này chống phe kia. Đa dạng hóa đối tác là để giảm rủi ro hệ thống, bảo vệ chủ quyền và lợi ích lâu dài, chứ không nhằm đối đầu với bất kỳ nước nào.
Giữ vững ổn định nội địa trước làn sóng bất ổn khu vực: Một ưu tiên sống còn đối với Việt Nam là bảo đảm ổn định chính trị – xã hội trong nước, đặc biệt khi nhiều nước lân cận đang chao đảo với khủng hoảng. Việt Nam, với hệ thống chính trị một đảng cầm quyền, càng phải cảnh giác trước các chiêu trò lợi dụng bất mãn xã hội của thế lực thù địch. Bài học từ Sri Lanka, Bangladesh cho thấy khi kinh tế khó khăn, tham nhũng lan tràn, giới trẻ mất niềm tin, thì mạng xã hội có thể trở thành công cụ huy động biểu tình hiệu quả. Do vậy, Việt Nam cần triển khai đồng bộ các biện pháp:
Phát triển kinh tế bao trùm: Bảo đảm tăng trưởng cao đi đôi với kiểm soát lạm phát, tạo việc làm cho thanh niên, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo. Song song, chú trọng giải quyết những bức xúc xã hội (ô nhiễm môi trường, đất đai) minh bạch, kịp thời, tránh tích tụ trong thời gian dài trở thành mồi lửa kích động cho các thế lực thù địch chống phá.
Tăng cường công tác tư tưởng, truyền thông: Trong bối cảnh thông tin mạng xã hội tràn lan, cần chủ động đấu tranh dư luận. Hệ thống tuyên giáo, báo chí cần đổi mới phương thức truyền tải, gần gũi và kịp thời để định hướng người dân, không để “khoảng trống thông tin” cho thế lực xấu lợi dụng. Đặc biệt trong bối cảnh Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV sẽ diễn ra vào tháng 1/2026. Đây là thời điểm nhạy cảm, các thế lực thù địch thường tìm cách kích động, gây rối nhằm phá hoại. Bài học năm 2016, 2021 cho thấy càng gần đại hội, tin giả và luận điệu chống phá càng gia tăng. Các kế hoạch bảo vệ đại hội phải tính đến cả kịch bản mới (ví dụ lợi dụng công nghệ Deepfake bôi nhọ lãnh đạo, hay kích động biểu tình “tự phát” kiểu Gen Z qua ứng dụng nhắn tin kín). Đồng thời, cần tăng cường đối thoại với người dân để các bức xúc ở cơ sở được giải quyết kịp thời.
Nâng tầm quan hệ đối ngoại, đi đôi với hành động thực chất: Một thành tựu nổi bật của đối ngoại Việt Nam năm 2025 là liên tiếp nâng cấp quan hệ với nhiều nước lên mức “Đối tác chiến lược toàn diện” – cấp độ cao nhất trong phân hạng ngoại giao của Việt Nam hiện nay. Tính đến cuối năm 2025, Việt Nam đã có 14 Đối tác chiến lược toàn diện bao gồm tất cả 5 nước Ủy viên thường trực HĐBA (Trung, Mỹ, Nga, Anh, Pháp) cùng các đối tác quan trọng khác như Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Indonesia, Singapore, Thái Lan, Malaysia, New Zealand. Đây là mạng lưới quan hệ đối ngoại rộng hiếm có đối với một quốc gia tầm trung, tạo nền tảng thuận lợi để Việt Nam hội nhập và tranh thủ nguồn lực quốc tế. Tuy nhiên, thách thức đặt ra là làm sao biến những mối quan hệ này thành lợi ích cụ thể cho đất nước. Bởi lẽ, danh hiệu Đối tác chiến lược toàn diện tuy thể hiện mức độ tin cậy cao, nhưng nếu không có nội hàm hợp tác sâu rộng thì cũng chỉ là hình thức. Việt Nam cần xác định rõ: Đối tác chiến lược toàn diện không phải đích đến cuối, mà là điểm khởi đầu cho hợp tác ở tầm cao mới. Do đó, trong năm 2026 và những năm tới, Việt Nam phải huy động tối đa nguồn lực để hiện thực hóa các cam kết trong khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện. Từ đó, Việt Nam có thể tận dụng được các mối quan hệ này để tối đa lợi ích của các bên trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, công nghệ cao, chính trị, an ninh quốc phòng v…v.
Hết
Tác giả: Phạm Quang Phúc
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của Nghiên cứu Chiến lược. Mọi trao đổi học thuật và các vấn đề khác, quý độc giả có thể liên hệ với ban biên tập qua địa chỉ mail: [email protected]
Tài liệu tham khảo
[1] “World economic outlook (International Monetary Fund)” (2025), IMF, https://www.imf.org/-/media/files/publications/weo/2025/october/english/text.pdf
[2] “AI goods and frontloading lift world trade in 2025 but outlook dims for 2026” (2025), WTO, https://www.wto.org/english/news_e/news25_e/stat_07oct25_e.htm
[3] Joe Leahy (2025), “IMF calls on China to fix economic ‘imbalances’”, Financial Times, https://www.ft.com/content/9c92aa4b-8018-4ffc-adcd-5c32b8c3f643
[4] “Regional economic outlook. Asia and Pacific : navigating trade headwinds and rebalancing growth” (2025), IMF, https://www.imf.org/en/publications/reo/apac/issues/2025/10/24/regional-economic-outlook-for-asia-and-pacific-october-2025
[5] Karen Lema (2025), “India’s strong growth, tech demand brighten developing Asia prospects, says ADB”, Reuters, https://www.reuters.com/world/asia-pacific/indias-strong-growth-tech-demand-brighten-developing-asia-prospects-says-adb-2025-12-10/
[6] Sam Perlo-Freeman (2025), “Soaring Global Military Spending Is Sidelining the SDGs”, IPI Gobal Observatory, https://theglobalobservatory.org/2025/10/soaring-global-military-spending-is-sidelining-the-sdgs/
[7] “Climate, Peace and Environmental Resilience in the Asia-Pacific Region” (2025), Weathering Risk, https://weatheringrisk.org/en/publication/climate-peace-and-environmental-resilience-asia-pacific-region
[8] Nandita Bose, Francesco Guarascio, Trevor Hunnicutt (2023), “US and Vietnam ink historic partnership in Biden visit, with eyes on China”, Reuters, https://www.reuters.com/world/us-vietnam-elevate-ties-during-biden-visit-with-eye-china-2023-09-09/
